Các loại vụ án dân sự, các loại tranh chấp dân sự phổ biến

Vụ án dân sự là một phần quan trọng của hệ thống tư pháp ở mọi quốc gia. Các vụ án này thường liên quan đến các tranh chấp giữa cá nhân hoặc tổ chức mà không phải là hành vi phạm tội hình sự. Trong bối cảnh xã hội ngày càng phức tạp, các vụ án dân sự cũng ngày càng đa dạng và phong phú hơn. Việc kiện tụng dân sự phải tuân thủ quy định của Bộ Luật tố tụng dân sự hiện hành. Bài viết này sẽ đi sâu vào các loại vụ án dân sự phổ biến và cách mà hệ thống tư pháp xử lý.

1. Vụ án dân sự về tranh chấp hợp đồng

Tranh chấp hợp đồng thương mại thường xảy ra giữa các doanh nghiệp trong quá trình kinh doanh. Những tranh chấp này có thể liên quan đến việc thực hiện hợp đồng, vi phạm hợp đồng, hoặc việc thanh toán giữa các bên. Những vụ kiện này có thể bao gồm các vấn đề như vi phạm hợp đồng, tranh chấp về sở hữu trí tuệ, cạnh tranh không lành mạnh, hoặc gian lận thương mại.

Đối với việc khởi kiện vụ án dân sự về tranh chấp hợp đồng thương mại, bạn cần hết sức lưu ý về thẩm quyền giải quyết của Toà án hoặc Trọng tài thương mại, về thời hiệu khởi kiện, và đương nhiên là thủ tục. Chi tiết có tại bài viết sau:

Khởi kiện vụ án kinh doanh thương mại như thế nào ?

Tranh chấp hợp đồng dân sự là tranh chấp hợp đồng giữa các cá nhân hoặc giữa cá nhân và tổ chức không vì mục đích kinh doanh. Tranh chấp trong loại hợp đồng này thường liên quan đến việc mua bán tài sản, dịch vụ.

Giải quyết tranh chấp dân sự với 4 phương thức

2. Vụ án dân sự về tranh chấp đất đai

Đây là loại tranh chấp phổ biến nhất trong các vụ án dân sự, đó có thể là:

  • Tranh chấp để xác định người có quyền sử dụng đất hoặc tranh chấp về việc xác định người có quyền sở hữu nhà ở, tài sản khác gắn liền với quyền sử dụng đất
  • Tranh chấp thừa kế quyền sử dụng đất hoặc thừa kế về nhà ở, tài sản khác gắn liền với quyền sử dụng đất
  • Tranh chấp về chia tài sản chung của vợ chồng là quyền sử dụng đất hoặc chia tài sản chung là nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất
  • Tranh chấp liên quan đến các giao dịch về quyền sử dụng đất hoặc các giao dịch về nhà ở, tài sản khác gắn liền với quyền sử dụng đất: Ví dụ như tranh chấp về các Hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất, Hợp đồng chuyển đổi quyền sử dụng đất, Hợp đồng cho thuê, cho thuê lại quyền sử dụng đất, Hợp đồng thế chấp, bảo lãnh, góp vốn bằng quyền sử dụng đất, Hợp đồng cho thuê nhà xưởng, Hợp đồng cho thuê nhà ở….

Điều kiện cũng như các các bước khởi kiện tranh chấp đất đai là phức tạp nhất. Nếu không nắm được các quy định này thì bạn sẽ mất rất nhiều thời gian mà vẫn không thực hiện được việc khởi kiện. Bạn hãy đọc bài viết sau để để hiểu: KIỆN TRANH CHẤP ĐẤT ĐAI

3. Vụ án dân sự về tranh chấp thừa kế

Khi một người qua đời, tài sản của họ thường được chia cho những người thừa kế theo luật định hoặc theo di chúc. Tranh chấp tài sản thừa kế thường xảy ra khi có sự không đồng ý về việc phân chia tài sản hoặc tính hợp pháp của di chúc.

Tranh chấp thừa kế không quá phức tạp khi so sánh với tranh chấp hợp đồng, bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng, tranh chấp sở hữu. Tuy nhiên, có những trường hợp khởi kiện chia di sản thừa kế cũng rất khó khăn và kéo dài.

Trong bài viết KIỆN CHIA DI SẢN THỪA KẾ, chúng tôi xin giới thiệu một số vấn đề pháp lý và thủ tục liên quan tới khởi kiện chia di sản thừa kế nói chung, khởi kiện chia di sản thừa kế nói riêng, cũng như dịch vụ khởi kiện vụ án dân sự về thừa kế.

hội đồng xét xử vụ án
Toà án có thẩm quyền giải quyết hầu hết các vụ án dân sự. – ảnh minh hoạ: internet

3. Vụ án dân sự về tranh chấp hôn nhân gia đình

Khi người vợ hoặc người chồng yêu cầu ly hôn mà người kia không đồng ý thì đó là một tranh chấp, còn gọi là ly hôn đơn phương, vụ án ly hôn đơn phương. Bên cạnh đó, khi ly hôn còn có các tranh chấp khác:

a. Tranh chấp tài sản chung vợ chồng

Tranh chấp về ly hôn và phân chia tài sản thường rất phức tạp và liên quan đến nhiều yếu tố như tài sản chung, tài sản riêng. Khi không thể thoả thuận về chia tài sản khi ly hôn thì vợ chồng có thể yêu cầu toà án giải quyết.

Ngoài ra, nếu khi ly hôn chưa giải quyết vấn đề tài sản thì có thể xử lý SAU ly hôn, chi tiết có tại KIỆN CHIA TÀI SẢN SAU LY HÔN

b. Tranh chấp về quyền nuôi con và cấp dưỡng

Tranh chấp về quyền nuôi con và cấp dưỡng đều là những vụ án dân sự về tranh chấp hôn nhân gia đình, và được giải quyết theo thủ tục được quy định bởi Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015

Nếu sau khi ly hôn người chồng hoặc người vợ không trực tiếp nuôi con, không thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng nuôi con thì người kia có thể KIỆN ĐÒI TIỀN NUÔI CON.

Nếu người trực tiếp nuôi con sau ly hôn không thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ của mình thì người kia có thể KIỆN THAY ĐỔI NGƯỜI NUÔI CON.

4. Vụ án dân sự về tranh chấp lao động

Những tranh chấp này có thể liên quan đến việc ký kết, thực hiện, hoặc chấm dứt hợp đồng lao động. Các tranh chấp lao đông được phân thành hai nhóm:

a. Vụ án dân sự về tranh chấp lao động cá nhân:

Có thể khởi kiện tranh chấp lao động cá nhân trong các trường hợp sau đây:

  • Tranh chấp lao động giữa cá nhân với cá nhân mà không hòa giải, hòa giải không thành hoặc hòa giải mà các bên không thực hiện
  • Tranh chấp lao động cá nhân mà không phải thông qua thủ tục hòa giải:
    • Sa thải hoặc bị đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động;
    • Bồi thường thiệt hại, trợ cấp khi chấm dứt hợp đồng lao động;
    • Tranh chấp giữa người giúp việc gia đình với chủ sử dụng lao động;
    • Tranh chấp về bảo hiểm xã, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp
    • Tranh chấp về bồi thường thiệt hại giữa người lao động với chủ sử dụng lao động

b. Vụ án dân sự về tranh chấp lao động tập thể:

Tranh chấp giữa tập thể lao động với người sử dụng lao động đã được Chủ tịch UBND huyện giải quyết mà các đương sự không đồng ý với quyết định đó hoặc quá thời hạn mà Chủ tịch UBND huyện không giải quyết tranh chấp lao động.

Tranh chấp liên quan đến lao động bao gồm các tranh chấp về học nghề, tập nghề, cho thuê lại lao động, công đoàn, an toàn lao động, vệ sinh lao động, bồi thường thiệt hại do đình công bất hợp pháp.

Bạn có thể tìm hiểu thêm tại bài viết sau:

Khởi kiện vụ án lao động: Thời hiệu, thẩm quyền, hồ sơ, thủ tục …

5. Tranh chấp bồi thường thiệt hại

Các vụ án này thường liên quan đến việc một bên gây ra thiệt hại cho bên kia mà không có mối quan hệ hợp đồng giữa họ. Ví dụ, tai nạn giao thông, tai nạn lao động, hoặc các hành vi vi phạm quyền sở hữu trí tuệ.

6. Tranh chấp về quyền sở hữu trí tuệ

Tranh chấp về bản quyền thường liên quan đến việc sao chép, phân phối, hoặc sử dụng trái phép tác phẩm của người khác. Các vụ án này thường phức tạp và yêu cầu sự hiểu biết sâu rộng về luật bản quyền.

Tranh chấp về nhãn hiệu và sáng chế thường liên quan đến việc sử dụng tên thương mại, logo, hoặc các phát minh mà không được sự cho phép của chủ sở hữu. Các vụ án này thường được giải quyết tại tòa án hoặc qua quá trình hòa giải.

7. Vụ án dân sự về hành chính

Vụ án dân sự về hành chính không nhiều, đó là việc người dân kiện cơ quan nhà  nước. Điều 30, luật tố tụng hành chính năm 2015 quy định các đối tượng kiện hành chính như sau:

  • Khiếu kiện quyết định hành chính, hành vi hành chính, trừ các quyết định, hành vi sau đây:
    • Quyết định hành chính, hành vi hành chính thuộc phạm vi bí mật nhà nước trong các lĩnh vực quốc phòng, an ninh, ngoại giao theo quy định của pháp luật;
    • Quyết định, hành vi của Tòa án trong việc áp dụng biện pháp xử lý hành chính, xử lý hành vi cản trở hoạt động tố tụng;
    • Quyết định hành chính, hành vi hành chính mang tính nội bộ của cơ quan, tổ chức.
  • Khiếu kiện quyết định kỷ luật buộc thôi việc công chức giữ chức vụ từ Tổng Cục trưởng và tương đương trở xuống.
  • Khiếu kiện quyết định giải quyết khiếu nại về quyết định xử lý vụ việc cạnh tranh, quyết định giải quyết khiếu nại trong hoạt động kiểm toán nhà nước.Khiếu kiện danh sách cử tri.

Bộ Luật tố tụng hành chính quy định cụ thể về chủ thể có thể khởi kiện, điều kiện khởi kiện, thẩm quyền giải quyết và thủ tục. Chi tiết có tại bài viết KHỞI KIỆN VỤ ÁN HÀNH CHÍNH

 

Các vụ án dân sự là một phần không thể thiếu của hệ thống tư pháp và đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi của các bên liên quan. Sự đa dạng và phức tạp của các loại vụ án dân sự đòi hỏi sự hiểu biết sâu rộng về luật pháp và quy trình tư pháp. Việc giải quyết các tranh chấp dân sự không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi cá nhân mà còn góp phần vào việc duy trì trật tự và công bằng trong xã hội. Luật Thái An là công ty luật uy tín với đội ngũ luật sư giỏi, sẽ hỗ trợ bạn tối đa!

Nguyễn Văn Thanh