Đòi tiền cấp dưỡng nuôi con

Con cái và ly hôn luôn là vấn đề đau đầu: Việc nuôi dạy và chăm sóc cho con cái không chỉ là trách nhiệm về mặt tình thần mà còn đòi hỏi một gánh nặng tài chính không nhỏ. Trong các trường hợp ly hôn, việc đảm bảo quyền cho con cái trở nên phức tạp lợi ích hơn, đặc biệt khi tiền cấp dưỡng nuôi con chưa được đảm bảo. Đó chính là lý do mà việc biết rõ quy trình Đòi tiền cấp dưỡng nuôi con, cũng như hiểu biết về các quy luật pháp liên quan, trở nên cực kỳ quan trọng.

Bài viết này sẽ đưa ra cái nhìn toàn diện về quá trình này:

1. Định nghĩa về tiền cấp dưỡng nuôi con

Theo quy định tại Khoản 24 Điều 3 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 giải thích:

“24.Cấp dưỡng là việc một người có nghĩa vụ đóng góp tiền hoặc tài sản khác để đáp ứng nhu cầu thiết yếu của người không sống chung với mình mà có quan hệ hôn nhân; huyết thống hoặc nuôi dưỡng trong trường hợp người đó là người chưa thành niên; người đã thành niên mà không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình hoặc người gặp khó khăn túng thiếu theo quy định của Luật này.”

Có thể hiểu, tiền cấp dưỡng nuôi con là số tiền mà cha hoặc mẹ không trực tiếp tiếp nuôi con phải chu cấp cho con chưa thành niên (chưa đủ 18 tuổi) hoặc con đã thành niên nhưng không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình.

2. Tầm quan trọng của tiền cấp dưỡng nuôi con

Cấp dưỡng nuôi con là một vấn đề đặc biệt quan trọng trong bất kỳ trường hợp ly thân hoặc ly hôn nào có con chưa trưởng thành. Dưới đây là một số điểm nổi bật về tầm quan trọng của việc cấp dưỡng nuôi con:

• Bảo đảm nhu cầu cơ bản của trẻ: Tiền cấp dưỡng nuôi con đảm bảo rằng trẻ em có đủ tài chính để đáp ứng nhu cầu cơ bản như ăn, ở, quần áo, và giáo dục.
• Ủng hộ sự phát triển toàn diện của trẻ : Ngoài các nhu cầu cơ bản, tiền cung cấp cũng hỗ trợ các chi phí khác liên quan đến sự phát triển toàn diện của trẻ, bao gồm giáo dục, y tế, giải trí, và các hoạt động phát triển cá nhân khác.
• Giảm bớt gánh nặng tài chính cho người chăm sóc: Việc nuôi dưỡng một đứa trẻ đòi hỏi một lượng tài chính đáng kể. Tiền cấp dưỡng giúp giảm bớt gánh nặng tài chính cho người chăm sóc, thường là người được giao quyền nuôi con sau ly hôn hoặc ly thân.
• Thúc đẩy trách nhiệm của cả hai vợ chồng: Dù đã ly thân hoặc ly hôn, cả hai phụ huynh đều có trách nhiệm đối với sự phát triển và chăm sóc của con cái. Tiền cấp dưỡng đảm bảo rằng cả hai bên đều đóng góp tài chính vào việc nuôi dưỡng con cái của mình.
• Hỗ trợ tinh thần: Việc nhận được sự hỗ trợ tài chính đều đặn từ cả hai phụ huynh có thể tạo ra một môi trường ổn định và tích cực hơn cho trẻ em, giúp họ cảm thấy được yêu thương và quan tâm từ cả hai phía.

Tóm lại, cấp dưỡng nuôi con đóng góp một vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sự phát triển toàn diện, hạnh phúc và ổn định của trẻ em sau khi cha mẹ ly thân hoặc ly hôn.

3. Quy định về tiền cấp dưỡng nuôi con.

Theo quy định tại Điều 116 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định về mức cấp dưỡng như sau:

“1. Mức cấp dưỡng do người có nghĩa vụ cấp dưỡng và người được cấp dưỡng hoặc người giám hộ của người đó thỏa thuận căn cứ vào thu nhập, khả năng thực tế của người có nghĩa vụ cấp dưỡng và nhu cầu thiết yếu của người được cấp dưỡng; nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết.

2.Khi có lý do chính đáng, mức cấp dưỡng có thể thay đổi. Việc thay đổi mức cấp dưỡng do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết”.

Có thể nhận thấy, không có quy định cụ thể về mức cố định đối với việc cấp dưỡng nuôi con, mức tiền cấp dưỡng nuôi con sẽ do vợ chồng thỏa thuận khi ly hôn căn cứ vào các yếu tố như:

• Thu nhập của người có nghĩa vụ cấp dưỡng nuôi con;
• Khả năng thực tế của người có nghĩa vụ chu cấp nuôi con;
• Nhu cầu thiết yếu của con.

Nếu khi ly hôn, vợ chồng không thể thỏa thuận được mức cấp dưỡng nuôi con thì yêu cầu Tòa án giải quyết.

Để hiểu hơn bạn hãy đọc bài viết HỖ TRỢ TÀI CHÍNH SAU LY HÔN.

4. Khi nào cần đòi tiền cấp dưỡng nuôi con?

Tiền cấp dưỡng nuôi thường cần phải đòi khi:

• Trường hợp 1: Khi vi phạm nghĩa vụ cấp dưỡng nuôi con theo Quyết định công nhận thuận tình ly hôn hoặc Bản án về việc ly hôn đơn phương: từ chối đóng góp tài chính hoặc không tuân thủ (ví dụ: không đóng đủ số tiền đã cam kết, không đóng tiền đúng thời hạn). Khi đó, có thể khởi kiện yêu cầu thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng nuôi con.
• Trường hợp 2: Khi có sự thay đổi đáng kể về nhu cầu của con cái (ví dụ: chi phí y tế tăng, chi phí giáo giáo dục tăng), cần phải điều chỉnh lại số tiền cấp dưỡng và yêu cầu thanh toán số tiền mới này). Khi đó, có thể khởi kiện yêu cầu thay đổi nghĩa vụ cấp dưỡng nuôi con.
• Trường hợp 3: Khi ly hôn một bên không bên kia yêu cầu cấp dưỡng nuôi con, nhưng sau đó lại yêu cầu nhưng bên kia không đồng ý. Khi đó, có thể yêu cầu Chi cục thi hành án ra bản án, quyết định về cấp dưỡng nuôi con, để yêu cầu thi hành án.

Chúng tôi sẽ trình bầy cách thức thực hiện sau đây:

5. Các cách thức để đòi tiền cấp dưỡng nuôi con

a. Khởi kiện đòi tiền cấp dưỡng nuôi con hoặc khởi kiện thay đổi mức cấp dưỡng nuôi con

Khởi kiện đòi tiền cấp dưỡng nuôi con hoặc khởi kiện thay đổi mức cấp dưỡng nuôi con áp dụng trong trường hợp 2 hoặc 3 đã trình bầy ở trên.

Người trực tiếp nuôi con có quyền khởi kiện yêu cầu Toà án cấp huyện nơi người đòi cấp dưỡng (nguyên đơn) cư trú hoặc Toà án cấp huyện nơi người có nghĩa vụ cấp dưỡng (bị đơn) cư trú. Trường hợp người có trách nhiệm cấp dưỡng (bị đơn) ở nước ngoài thì Toà án cấp tỉnh có thẩm quyền giải quyết.

Hồ sơ khởi kiện đòi tiền cấp dưỡng nuôi con hoặc thay đổi mức cấp dưỡng nuôi con

Hồ sơ bao gồm:

• Đơn khởi kiện về việc cấp dưỡng.
• Bản sao có chứng thực giấy CMND/CCCD của cha mẹ
• Quyết định/ Bản án ly hôn.
• Chứng cứ chứng minh thu nhập của người cấp dưỡng.
• Trường hợp thay đổi mức cấp dưỡng: Chứng cứ về sự thay đổi nhu cầu thiết yếu của con
• Bản sao có chứng thực giấy khai sinh của con.

Mẫu đơn khởi kiện cấp dưỡng nuôi con hiện nay được sử dụng theo Mẫu số 23-DS (Ban hành kèm theo Nghị quyết số 01/2017/NQ-HĐTP).

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

———–

……., ngày…. tháng…. năm…….

ĐƠN KHỞI KIỆN CẤP DƯỠNG NUÔI CON

Kính gửi: Tòa án nhân dân quận/huyện ……………..

Nguyên đơn: ……                                                   Sinh ngày: ……

CMND/CCCD số: …… Ngày cấp……..  Do: ……

Hộ khẩu thường trú: ……

Nơi ở hiện nay: ……

Bị đơn: …….                                                           Sinh ngày: ………

CMND/CCCD số: …… Ngày cấp……..  Do: …….

Hộ khẩu thường trú: …….

Nơi ở hiện nay: …….

Tôi xin trình bày với Quý Tòa nội dung vụ việc như sau:………

Do đó, tôi làm đơn này yêu cầu Tòa án giải quyết những nội dung sau:……

– ………..

– ………..

Những tài liệu, chứng kèm theo đơn khởi kiện gồm có:

– ……

– ……

– ……

Trên đây là tất cả những gì tôi có thể lưu giữ để gửi cho Quý Tòa làm bằng chứng chứng minh cho yêu cầu khởi kiện của mình.

Kính mong Quý tòa xem xét, giải quyết.

Người làm đơn

(Ký, ghi rõ họ tên)

Trình tự, thủ tục khởi kiện đòi tiền cấp dưỡng nuôi con hoặc thay đổi mức cấp dưỡng nuôi con

Căn cứ Điều 190, Điều 191, Điều 195, Điều 205 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015; Điều 53, Điều 54 Luật Hôn nhân và gia đình 2014; Điều 16 Nghị quyết 04/2016/NQ-HĐTP thì thủ tục khởi kiệnnhư sau:

• Bước 1: Nộp hồ sơ khởi kiện về việc đòi tiền cấp dưỡng tại Tòa án có thẩm quyền: Bạn nộp hồ sơ khởi kiện tại TAND quận/huyện nơi bị đơn (người có nghĩa vụ cấp dưỡng) đang cư trú, làm việc. Trường hợp vụ việc có yếu tố nước ngoài thì người làm đơn thực hiện thủ tục tại Tòa án nhân dân cấp tỉnh có thẩm quyền. Bạn cũng có thể khởi kiện tại Toà án nơi bạn cư trú theo điểm c, khoản 1 điều 40 Bộ luật tố tụng dân sự 2015.
• Bước 2: Nhận kết quả xử lý đơn và nộp tiền tạm ứng án phí dân sự sơ thẩm: Sau khi nhận đơn khởi kiện cũng hồ sơ hợp lệ Tòa án sẽ ra thông báo nộp tiền tạm ứng án phí cho đương sự. Người khởi kiện thực hiện nghĩa vụ nộp tạm ứng án phí theo thông báo của Tòa án tại cơ quan thi hành án có thẩm quyền
• Bước 3: Tòa án thụ lý vụ án kiện: Sau khi đương sự thực hiện nghĩa vụ đóng tạm ứng án phí, Tòa án thụ lý vụ án, tiến hành giải quyết vụ án theo thủ tục chung của tố tụng dân sự. Thông báo thụ lý vụ án sẽ được gửi cho các bên liên quan.
• Bước 4: Tòa án giải quyết vụ án: Sau khi vụ án được thụ lý, Tòa án sẽ thực hiện các hoạt động tố tụng để giải quyết vụ án.

Trong giai đoạn này, Tòa án sẽ triệu tập các bên lên để hòa giải, lấy lời khai, cho ý kiến về yêu cầu đòi tiền cấp dưỡng nuôi con hoặc thay đổi tiền cấp dưỡng nuôi con. Trường hợp xét thấy cần thiết, Tòa án sẽ yêu cầu các bên cung cấp thêm tài liệu, chứng cứ để chứng minh cho yêu cầu của mình. Nếu các đương sự không tự mình cung cấp được chứng cứ thì có thể yêu cầu Tòa án tiến hành thu thập.

• Bước 5: Tòa án mở phiên Tòa giải quyết vụ án: Trường hợp cha/mẹ không thỏa thuận hòa giải thành thì Tòa án sẽ đưa vụ án ra xét xử dựa trên những tài liệu, chứng cứ trong hồ sơ vụ án và ý kiến của các bên trong quá trình Tòa án làm việc.

Như vậy, việc yêu cầu kiện của đương sự có được chấp thuận hay không phần lớn dựa vào tài liệu, chứng cứ mà đương sự đưa ra có đủ sức thuyết phục Tòa án hay không? Do đó, người khởi kiện cần nắm rõ những tài liệu chứng cứ nào nên cung cấp cho Tòa án? cung cấp dưới hình thức nào? hay thu thập những tài liệu chứng cứ đó như thế nào? để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.

Trong trường hợp, Tòa án không chấp nhận yêu cầu đòi tiền cấp dưỡng hoặc thay đổi mức cấp dưỡng nuôi con, người yêu cầu có quyền kháng cáo để Tòa án cấp trên trực tiếp xét xử phúc thẩm theo quy định pháp luật.

b. Yêu cầu thực hiện bản án để đòi tiền cấp dưỡng nuôi con

Việc yêu cầu thực hiện bản án để đòi tiền cấp dưỡng nuôi con áp dụng trong trường hợp 1 đã nêu ở trên.

Nếu người có nghĩa vụ cấp dưỡng vi phạm thì người trực tiếp nuôi con có quyền nộp hồ sơ yêu cầu cấp dưỡng tại Chi cục thi hành án huyện có trụ sở cùng địa bàn với Tòa án ra bản án, quyết định về cấp dưỡng nuôi con, để yêu cầu thi hành án. Lưu ý: Nếu người vi phạm (bị đơn) ở nước ngoài thì thẩm quyền giải quyết thuộc về Chi cục thi hành án cấp tỉnh.

Theo quy định của pháp luật, Bản án/Quyết định về cấp dưỡng của Tòa án có giá trị thi hành ngay. Mặc dù, Bản án/Quyết định này có thể bị kháng cáo, kháng nghị. Việc thi hành nghĩa vụ cấp dưỡng cho con của cha/mẹ không trực tiếp nuôi dưỡng được Nhà nước khuyến khích tự nguyện thi hành. Nếu người có nghĩa vụ cấp dưỡng đủ điều kiện thi hành án mà không tự nguyện thi hành thì bị cưỡng chế thi hành án theo quy định pháp luật.

Để yêu cầu thi hành án, người trực tiếp nuôi con phải nộp hồ sơ yêu cầu cấp dưỡng nuôi con và nộp tại Cơ quan thi hành án có thẩm quyền.

Hồ sơ yêu cầu thi hành án về vấn đề cấp dưỡng sau ly hôn:

Hồ sơ yêu cầu thi hành án về vấn đề cấp dưỡng sau ly hôn gồm có các tài liệu sau:

• Đơn yêu cầu thi hành án dân sự theo mẫu Mẫu số D04-THADS Thông tư số 01/2016/TT-BTP năm 2016.
• Bản án hoặc quyết định của Tòa án có ghi nhận về cấp dưỡng.
• Tài liệu, chứng cứ chứng minh điều kiện của người phải thi hành án cấp dưỡng (Nếu có). Nếu người yêu cầu không tìm hiểu được thông tin về tài sản của người được yêu cầu thì có thể làm đơn yêu cầu nhờ sự giúp đỡ từ Chi cục Thi hành án xác minh.

Trình tự yêu câu thi hành án để đòi tiền cấp dưỡng nuôi con

• Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ thi hành án cấp dưỡng.
• Bước 2: Nộp hồ sơ yêu cầu thi hành án tại cơ quan thi hành án có thẩm quyền.
• Bước 3: Cơ quan thi hành án có thẩm quyền tiếp nhận hồ sơ, xem xét, giải quyết theo quy định pháp luật.
• Bước 4: Cơ quan thi hành án ra Quyết định thi hành án dân sự.

6. Mức phạt nào với trường hợp trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng cho con là bao nhiêu?

Tùy thuộc vào mức độ vi phạm nghĩa vụ cấp dưỡng mà người trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng cho con sẽ đối mặt với các hình thức xử phạt sau:

• Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng khi từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng sau ly hôn (điểm b khoản 1 Điều 57 Nghị định 144/2021/NĐ-CP);
• Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với trường hợp đã có bản án, quyết định của Tòa án nhưng trì hoãn thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng.. ( điểm c khoản 3 Điều 64 Nghị định 82/2020/NĐ-CP)
• Bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng quy định tại Điều 186 Bộ luật Hình sự 2015 (được sửa đổi bởi khoản 37 Điều 1 Luật Sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017) nếu có khả năng thực tế để thực hiện việc cấp dưỡng đối với người mà mình có nghĩa vụ cấp dưỡng mà từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng làm cho người được cấp dưỡng lâm vào tình trạng nguy hiểm đến tính mạng; sức khỏe hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính mà còn vi phạm thì bị phạt cảnh cáo; phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.

• Giới thiệu tác giả
• Bài viết mới nhất

Nguyễn Văn Thanh

Giám đốc at Công ty Luật Thái An

Tiến sỹ luật học, Luật sư Nguyễn Văn Thanh là thành viên Đoàn Luật sư TP. Hà Nội và Liên đoàn Luật sư Việt Nam.
Lĩnh vực hành nghề chính:
* Tư vấn pháp luật: Doanh nghiệp, Đầu tư, Xây dựng, Thương mại, Lao động, Dân sự, Hình sự, Đất đai, Hôn nhân và gia đình
* Tố tụng và giải quyết tranh chấp: Kinh doanh thương mại, Đầu tư, Xây dựng, Lao động, Bảo hiểm, Dân sự, Hình sự, Hành chính, Đất đai, Hôn nhân và gia đình

Bài viết mới nhất của Nguyễn Văn Thanh (Xem tất cả)

• Luật sư giúp khách hàng trong tranh chấp với Thẩm mỹ viện - 25/01/2024
• THÔNG BÁO KHẨN CẤP VỀ VIỆC MẠO DANH CÔNG TY LUẬT THÁI AN - 03/01/2024
• Vụ án tranh chấp quyền nuôi con có yếu tố nước ngoài - 28/12/2023