Các quy định pháp luật về chia tài sản khi ly hôn vì ngoại tình

Ly hôn là một quá trình tốn kém và phức tạp, đặc biệt khi liên quan đến việc chia tài sản. Khi nguyên nhân chính dẫn đến ly hôn là ngoại tình, điều này có thể tạo thêm nhiều cảm xúc mạnh mẽ và sự rối ren. Cùng tìm hiểu về vấn đề chia tài sản khi ly hôn vì ngoại tình qua bài viết dưới đây của Công ty Luật Thái An:.

1. Chia tài sản khi ly hôn vì ngoại tình là gì?

Ngoại tình thường được xem là một sự phản bội đối với lòng tin cậy và sự cam kết trong hôn nhân, là việc có một mối quan hệ tình cảm bên ngoài hôn nhân, người vợ hoặc người chồng dù đã kết hôn nhưng có hành vi quan hệ tình cảm với người khác. Đối với nhiều người, ngoại tình gây ra cảm xúc khi ly hôn mạnh mẽ, cho thấy rằng hôn nhân đã gặp vấn đề và không thể tiếp tục, dẫn đến quyết định ly hôn.

Hành vi này vi phạm nguyên tắc một vợ một chồng theo tinh thần Luật Hôn nhân gia đình 2014. Ngoài ra, khoản 2 Điều 5 Luật Hôn nhân gia đình 2014 nghiêm cấm người đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác hoặc chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người đang có chồng, có vợ.

Ly hôn vì ngoại tình có nghĩa là quá trình kết thúc hôn nhân chính thức giữa hai người do một hoặc cả hai người trong mối quan hệ hôn nhân đã có mối quan hệ tình cảm hoặc tình dục với người khác ngoài người chồng hoặc vợ của mình.

Chia tài sản khi ly hôn vì ngoại tình đề cập đến quy trình phân chia tài sản chung giữa hai người trong quá trình ly hôn, khi một trong hai người đã phản bội người kia thông qua mối quan hệ tình cảm với người khác.

2.Tầm quan trọng của việc hiểu ý nghĩa pháp lý khi hôn nhân kết thúc do ngoại tình

Khi hôn nhân kết thúc do ngoại tình, việc hiểu rõ ý nghĩa pháp lý và hậu quả của quyết định này rất quan trọng, đặc biệt là đối với các quyết định liên quan đến chia tài sản, quyền nuôi con, và các loại bảo hiểm (nếu có), v.v.

• Chia tài sản: Trong quá trình ly hôn, việc hiểu nguyên tắc chia tài sản khi ly hôn là rất quan trọng. Hiểu rõ cách pháp luật xử lý việc chia tài sản trong trường hợp ly hôn vì ngoại tình là cần thiết. Tuy ngoại tình không trực tiếp ảnh hưởng đến quyết định chia tài sản, nhưng nếu tài sản chung đã bị sử dụng để hỗ trợ cho người tình, đương sự có thể yêu cầu bồi thường.
• Quyền nuôi con: Ngoại tình có thể ảnh hưởng đến quyền nuôi con sau ly hôn. Toà án có thể xem xét hành vi ngoại tình của một trong hai bên và cách nó ảnh hưởng đến lợi ích tốt nhất của con để quyết định vấn đề quyền nuôi con.
• Hậu quả tinh thần và xã hội: Ly hôn vì ngoại tình có thể gây ra nhiều hậu quả tinh thần và xã hội. Việc hiểu và chuẩn bị cho những hậu quả này có thể giúp cá nhân và gia đình điều chỉnh với sự thay đổi trong cuộc sống.
• Bảo hiểm và các quyền lợi khác: Ly hôn có thể ảnh hưởng đến quyền lợi bảo hiểm và các quyền lợi khác từ hôn nhân (nếu có).

3. Tài sản chung của vợ chồng theo pháp luật Việt Nam được quy định thế nào?

Căn cứ theo quy định tại Điều 33 Luật Hôn nhân gia đình 2014 như sau:

Tài sản chung của vợ chồng

1. Tài sản chung của vợ chồng gồm tài sản do vợ, chồng tạo ra, thu nhập do lao động, hoạt động sản xuất, kinh doanh, hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng và thu nhập hợp pháp khác trong thời kỳ hôn nhân, trừ trường hợp được quy định tại khoản 1 Điều 40 của Luật này; tài sản mà vợ chồng được thừa kế chung hoặc được tặng cho chung và tài sản khác mà vợ chồng thỏa thuận là tài sản chung.

Quyền sử dụng đất mà vợ, chồng có được sau khi kết hôn là tài sản chung của vợ chồng, trừ trường hợp vợ hoặc chồng được thừa kế riêng, được tặng cho riêng hoặc có được thông qua giao dịch bằng tài sản riêng.

2. Tài sản chung của vợ chồng thuộc sở hữu chung hợp nhất, được dùng để bảo đảm nhu cầu của gia đình, thực hiện nghĩa vụ chung của vợ chồng.

3. Trong trường hợp không có căn cứ để chứng minh tài sản mà vợ, chồng đang có tranh chấp là tài sản riêng của mỗi bên thì tài sản đó được coi là tài sản chung.

Theo đó, quy định tài sản chung của vợ chồng gồm tài sản do vợ chồng tạo ra, tài sản được thừa kế chung, được tặng cho chung và tài sản khác mà vợ chồng thỏa thuận là tài sản chung.

Chi tiết có tại:

Tài sản chung của vợ chồng gồm những gì?

4. Ngoại tình có được chia tài sản khi ly hôn không?

Pháp luật không có quy định về việc chia tài sản khi ly hôn vì ngoại tình nên việc chia tài sản ly hôn khi chồng ngoại tình hoặc khi vợ ngoại tình vẫn được đặt ra. Nói một cách khác, việc một bên ngoại tình không làm mất quyền được chia tài sản chung của bên đó.

5. Chia tài sản khi ly hôn vì ngoại tình áp dụng theo nguyên tắc nào?

Việc chia tài sản khi ly hôn vì ngoại tình áp dụng theo nguyên tắc chung tại Điều 59 Luật Hôn nhân gia đình 2014 về nguyên tắc giải quyết tài sản của vợ chồng khi ly hôn:

“1. Trong trường hợp chế độ tài sản của vợ chồng theo luật định thì việc giải quyết tài sản do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì theo yêu cầu của vợ, chồng hoặc của hai vợ chồng, Tòa án giải quyết theo quy định tại các khoản 2, 3, 4 và 5 Điều này và tại các điều 60, 61, 62, 63 và 64 của Luật này.

Trong trường hợp chế độ tài sản của vợ chồng theo thỏa thuận thì việc giải quyết tài sản khi ly hôn được áp dụng theo thỏa thuận đó; nếu thỏa thuận không đầy đủ, rõ ràng thì áp dụng quy định tương ứng tại các khoản 2, 3, 4 và 5 Điều này và tại các điều 60, 61, 62, 63 và 64 của Luật này để giải quyết.

2.Tài sản chung của vợ chồng được chia đôi nhưng có tính đến các yếu tố sau đây:

a) Hoàn cảnh của gia đình và của vợ, chồng;

b) Công sức đóng góp của vợ, chồng vào việc tạo lập, duy trì và phát triển khối tài sản chung. Lao động của vợ, chồng trong gia đình được coi như lao động có thu nhập;

c) Bảo vệ lợi ích chính đáng của mỗi bên trong sản xuất, kinh doanh và nghề nghiệp để các bên có điều kiện tiếp tục lao động tạo thu nhập;

d) Lỗi của mỗi bên trong vi phạm quyền, nghĩa vụ của vợ chồng.

3.Tài sản chung của vợ chồng được chia bằng hiện vật, nếu không chia được bằng hiện vật thì chia theo giá trị; bên nào nhận phần tài sản bằng hiện vật có giá trị lớn hơn phần mình được hưởng thì phải thanh toán cho bên kia phần chênh lệch.

4.Tài sản riêng của vợ, chồng thuộc quyền sở hữu của người đó, trừ trường hợp tài sản riêng đã nhập vào tài sản chung theo quy định của Luật này.

Trong trường hợp có sự sáp nhập, trộn lẫn giữa tài sản riêng với tài sản chung mà vợ, chồng có yêu cầu về chia tài sản thì được thanh toán phần giá trị tài sản của mình đóng góp vào khối tài sản đó, trừ trường hợp vợ chồng có thỏa thuận khác.

5. Bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của vợ, con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình.

6. Tòa án nhân dân tối cao chủ trì phối hợp với Viện kiểm sát nhân dân tối cao và Bộ Tư pháp hướng dẫn Điều này.”

Theo đó, có 3 nguyên tắc cơ bản khi chia tài sản khi ly hôn đó là:

• Nguyên tắc chia đôi tài sản theo khoản 2, Điều 59, Luật Hôn nhân và gia đình 2014
• Nguyên tắc chia tài sản chung bằng hiện vật theo quy định tại khoản 3, điều 59, Luật Hôn nhân và gia đình 2014
• Nguyên tắc chia tài sản riêng của ai thuộc sở hữu của người đó theo khoản 4, Điều 59, Luật Hôn nhân và gia đình 2014

(Căn cứ khoản 4, Điều 59 Luật Hôn nhân gia đình 2014 và Điều 7 Thông tư liên tịch 01/2016/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-BTP do Tòa án nhân dân tối cao – Viện kiểm sát nhân dân tối cao – Bộ Tư Pháp ban hành ngày 06/01/2016)

6. Chia tài sản khi ly hôn vì ngoại tình có gây ra sự bất lợi cho bên ngoại tình không?

Như phân tích ở phần trên, vấn đề chia tài sản khi ly hôn nói chung và chia tài sản khi ly hôn vì ngoại tình tại Tòa án sẽ được giải quyết theo nguyên tắc chia tài sản tại Điều 59 Luật Hôn nhân gia đình 2014. Pháp luật hiện nay không có quy định người ngoại tình không được chia tài sản nhưng Tòa án sẽ xét đến yếu tố lỗi của mỗi bên khi có căn cứ xét thấy tồn tại hành vi ngoại tình trong thời kỳ hôn nhân.

Cụ thể, điểm d khoản 4 Điều 7 Thông tư liên tịch 01/2016/TTLT-TANDTC-VKSNDTC, quy định về nguyên tắc giải quyết tài sản của vợ chồng khi ly hôn như sau:

Trường hợp áp dụng chế độ tài sản của vợ chồng theo luật định để chia tài sản của vợ chồng khi ly hôn thì tài sản chung của vợ chồng về nguyên tắc được chia đôi nhưng có tính đến các yếu tố sau đây để xác định tỷ lệ tài sản mà vợ chồng được chia: […]

d) “Lỗi của mỗi bên trong vi phạm quyền, nghĩa vụ của vợ chồng” là lỗi của vợ hoặc chồng vi phạm quyền, nghĩa vụ về nhân thân, tài sản của vợ chồng dẫn đến ly hôn.

Thẩm phán sẽ dựa vào lỗi của mỗi bên trong vi phạm quyền và nghĩa vụ nhân thân, tài sản dẫn đến ly hôn. Ví dụ, nếu người chồng ngoại tình, không chung thủy thì tòa án phải xem xét yếu tố “lỗi” này khi chia tài sản chung để đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của vợ và con chưa thành niên.

Do đó, trong trường hợp có căn cứ chứng minh vợ/chồng vi phạm nghĩa vụ vợ chồng thì có quyền yêu cầu tòa án phân chia tài sản theo tỷ lệ có lợi hơn cho mình. Tuy nhiên, cần lưu ý vợ chồng có thể tự thỏa thuận về chia giá trị tài sản, xác định số tiền người chồng phải thanh toán cho người vợ khi ly hôn. Nếu không tự thỏa thuận được thì hai bên có thể yêu cầu tòa án có thẩm quyền giải quyết.

Như vậy, việc ngoại tình dẫn tới ly hôn là một bất lợi trong việc phân chia tài sản khi ly hôn, người ngoại tình có thể sẽ bị chia tài sản theo tỷ lệ ít hơn, nếu có căn cứ ngoại tình.

7. Các tác động khác của việc ngoại tình đối với thủ tục ly hôn

Việc ngoại tình có thể tác động đến quá trình ly hôn trong nhiều cách, tùy thuộc vào hệ thống pháp luật của mỗi quốc gia. Tuy nhiên, theo pháp luật Việt Nam, ngoại tình không trực tiếp ảnh hưởng đến việc chia tài sản trong quá trình ly hôn/chia tài sản ly hôn vi ngoại tình, nhưng nó có thể tác động đến một số yếu tố khác:

• Căn cứ để ly hôn: Ngoại tình thường được chấp nhận là một lý do hợp lệ để ly hôn. Trong trường hợp này, nó có thể tạo ra một lợi thế cho người vợ hoặc chồng không phản bội trong việc đưa ra yêu cầu ly hôn.
• Quyền nuôi con: Ngoại tình có thể ảnh hưởng đến quyết định về quyền nuôi con sau ly hôn. Toà án sẽ xem xét lợi ích tốt nhất của trẻ em, và nếu có bằng chứng cho thấy ngoại tình đã gây hại cho con cái, điều này có thể ảnh hưởng đến quyết định của toà.
• Cảm xúc và mối quan hệ: Ngoại tình thường dẫn đến nhiều cảm xúc mạnh mẽ và có thể làm phức tạp hóa quá trình ly hôn. Điều này có thể kéo dài thời gian để giải quyết ly hôn và cũng có thể làm tăng chi phí pháp lý.
• Bồi thường: Trong một số trường hợp, nếu một người đã sử dụng tài sản chung để hỗ trợ cho người tình, người bên kia có thể yêu cầu bồi thường (Nếu người phản bội đã sử dụng tài sản chung để hỗ trợ cho người tình, như mua nhà, mua xe hoặc tài trợ cho các chi phí sống, thì người vợ hoặc chồng không phản bội có thể yêu cầu toà án xem xét điều này khi quyết định cách chia tài sản.)

8. Ngoài bất lời khi chia tài sản khi ly hôn vì ngoại tình thì có bị xử lý gì khác không?

8.1. Xử phạt hành chính

Với người vi phạm chế độ hôn nhân một vợ, một chồng theo khoản 1 Điều 59 Nghị định 82/2020/NĐ-CP do Chính Phủ ban hành ngày 15/07/2020 với mức phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau:

• Đang có vợ hoặc đang có chồng mà kết hôn với người khác, chưa có vợ hoặc chưa có chồng mà kết hôn với người mà mình biết rõ là đang có chồng hoặc đang có vợ;
• Đang có vợ hoặc đang có chồng mà chung sống như vợ chồng với người khác;
• Chưa có vợ hoặc chưa có chồng mà chung sống như vợ chồng với người mà mình biết rõ là đang có chồng hoặc đang có vợ;
• Kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng giữa người đã từng là cha, mẹ nuôi với con nuôi, cha chồng với con dâu, mẹ vợ với con rể, cha dượng với con riêng của vợ, mẹ kế với con riêng của chồng;
• Cản trở kết hôn, yêu sách của cải trong kết hôn hoặc cản trở ly hôn.

8.2. Xử lý hình sự

Theo Điều 182 Bộ luật Hình sự  2015 (sửa đổi, bổ sung 2017), cụ thể như sau:

Phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 01 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 01 năm đối với các trường hợp:

• Làm cho quan hệ hôn nhân của một hoặc hai bên dẫn đến ly hôn;
• Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm.

Phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:

• Làm cho vợ, chồng hoặc con của một trong hai bên tự sát;
• Đã có quyết định của Tòa án hủy việc kết hôn hoặc buộc phải chấm dứt việc chung sống như vợ chồng trái với chế độ một vợ, một chồng mà vẫn duy trì quan hệ đó.

9. Tổng kết vấn đề chia tài sản khi ly hôn vì ngoại tình

Phân chia tài sản trong quá trình ly hôn, đặc biệt là trong các trường hợp ly hôn do ngoại tình, có thể rất phức tạp và thậm chí có thể gây ra nhiều tranh chấp. Trong pháp luật Việt Nam, nguyên tắc chung là tài sản chung của hai vợ chồng sẽ được chia đều, bất kể lý do ly hôn.

Tuy nhiên, có một số trường hợp mà ngoại tình có thể ảnh hưởng đến việc chia tài sản:

• Tài sản được sử dụng cho mối quan hệ ngoại tình: Nếu một trong hai vợ chồng đã sử dụng tài sản chung để hỗ trợ cho mối quan hệ ngoại tình (ví dụ: mua quà cho người tình, cung cấp tiền để hỗ trợ cho người tình), người vợ hoặc chồng bị phản bội có thể yêu cầu toà án xem xét việc này trong quá trình phân chia tài sản.
• Bồi thường: Nếu việc ngoại tình đã làm giảm giá trị của tài sản chung (ví dụ: tiêu nhiều tiền cho người tình), thì người vợ hoặc chồng bị phản bội có thể yêu cầu bồi thường từ phía người phản bội.
• Quyền lợi của con: Nếu có con trong hôn nhân, toà án sẽ cân nhắc lợi ích tốt nhất của con khi quyết định cách chia tài sản. Toà án có thể quyết định phân chia tài sản theo cách mà đảm bảo quyền lợi tốt nhất cho con.

10. Sử dụng dịch vụ Luật sư tư vấn chia tài sản khi ly hôn vì ngoại tình

Sử dụng dịch vụ của một luật sư có kinh nghiệm trong lĩnh vực ly hôn và phân chia tài sản có thể cung cấp nhiều lợi ích, đặc biệt là vấn đề chia tài sản khi ly hôn vì ngoại tình:

• Hiểu rõ quy định pháp lý: Pháp luật về ly hôn và phân chia tài sản có thể phức tạp và khó hiểu, đặc biệt đối với những người không có chuyên môn về luật. Một luật sư sẽ giải đáp thắc mắc về luật ly hôn, giúp bạn hiểu rõ quy định pháp lý và giải thích cách nó áp dụng cho trường hợp của bạn.
• Biện pháp pháp lý phù hợp: Một luật sư có thể đề xuất các biện pháp pháp lý phù hợp để bảo vệ quyền lợi của bạn, dựa trên quy định pháp luật và tình hình cụ thể của bạn.
• Đại diện tại tòa án: Trong trường hợp tranh chấp tài sản, một luật sư có thể đại diện cho bạn tại tòa án, giúp bạn bảo vệ quyền lợi của mình một cách tốt nhất.
• Tiếp cận với các chuyên gia khác: Luật sư có thể giới thiệu bạn đến với các chuyên gia khác như tư vấn tâm lý, chuyên gia tài chính, hoặc trung gian trong trường hợp cần thiết.
• Hỗ trợ tâm lý: Quá trình ly hôn, đặc biệt khi liên quan đến ngoại tình, có thể rất căng thẳng và đau lòng. Một luật sư không chỉ giúp bạn giải quyết các vấn đề pháp lý mà còn có thể cung cấp cho bạn sự ủng hộ tâm lý trong quá trình này.

Chính vì những lý do trên, việc sử dụng dịch vụ ly hôn chuyên nghiệp để được tư vấn và hỗ trợ trong quá trình ly hôn và chia tài sản khi ly hôn vì ngoại tình là một quyết định thông minh và cần thiết.