Tống đạt văn bản tố tụng dân sự như thế nào ?

Tống đạt văn bản tố tụng dân sự là thủ tục giúp công khai và minh bạch hóa các hoạt động của Tòa án, Viện kiểm sát nhân dân, cơ quan thi hành án dân sự và cơ quan khác. Thông qua hoạt động tống đạt, người dân có điều kiện thực hiện quyền theo dõi, giám sát các hoạt động của cơ quan nhà nước nói chung và của Tòa án, Viện kiểm sát nhân dân, cơ quan thi hành án dân sự và cơ quan khác nói riêng.

Trong bài viết dưới đây của Công ty Luật Thái An xin tổng hợp các quy định về tống đạt văn bản tố tụng dân sự để quý bạn đọc nắm được.

1. Tống đạt văn bản tố tụng dân sự là gì?

Theo quy định tại khoản 2 Điều 2 Nghị định 08/2020/NĐ-CP thì Tống đạt là việc thông báo, giao nhận giấy tờ, hồ sơ, tài liệu do Thừa phát lại thực hiện theo quy định của Nghị định này và pháp luật có liên quan

Dựa vào định nghĩa tống đạt nêu trên có thể hiểu tống đạt văn bản tố tụng dân sự là việc thông báo, giao nhận văn bản tố tụng dân sự của các cơ quan tiến hành tố tụng như Tòa án, Viện kiểm sát, cơ quan thi hành án để thông báo cho đương sự, những người tham gia tố tụng và cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan theo quy định của pháp luật.

2. Các văn bản tố tụng dân sự phải được tống đạt

Căn cứ quy định tại Điều 171 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015 thì không phải mọi văn bản tố tụng dân sự đều phải thực hiện thủ tục tống đạt, thông báo, mà chỉ một số loại văn bản sau đây mới phải thực hiện cấp, tống đạt, thông báo đó là:

• Thông báo, giấy báo, giấy triệu tập, giấy mời trong tố tụng dân sự.
• Bản án, quyết định của Tòa án.
• Quyết định kháng nghị của Viện kiểm sát; các văn bản của cơ quan thi hành án dân sự.
• Các văn bản tố tụng khác mà pháp luật có quy định.

3. Phương thức tống đạt văn bản tố tụng dân sự hiện nay là gì?

Theo Điều 173 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 thì hiện nay có các phương thức cấp, tống đạt, thông báo văn bản tố tụng dân sự như sau:

• Cấp, tống đạt, thông báo trực tiếp, qua dịch vụ bưu chính hoặc người thứ ba được ủy quyền thực hiện việc cấp, tống đạt, thông báo.
• Cấp, tống đạt, thông báo bằng phương tiện điện tử theo yêu cầu của đương sự hoặc người tham gia tố tụng khác phù hợp với quy định của pháp luật về giao dịch điện tử.
• Niêm yết công khai.
• Thông báo trên các phương tiện thông tin đại chúng.
• Cấp, tống đạt, thông báo bằng phương thức khác theo quy định tại Chương XXXVIII Bộ luật Tố tụng dân sự 2015.

4. Người thực hiện tống đạt văn bản tố tụng dân sự là ai?

Tại Điều 170 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 quy định Tòa án, Viện kiểm sát, cơ quan thi hành án sẽ có nghĩa vụ thực hiện việc cấp, tống đạt, thông báo văn bản tố tụng cho đương sự, những người tham gia tố tụng khác và cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan theo quy định pháp luật.

Cụ thể, theo Điều 172 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 thì việc cấp, tống đạt, thông báo văn bản tố tụng sẽ do những đối tượng sau đây thực hiện:

• Người tiến hành tố tụng, người của cơ quan ban hành văn bản tố tụng được giao nhiệm vụ thực hiện việc cấp, tống đạt, thông báo văn bản tố tụng.
• UBND xã nơi người tham gia tố tụng dân sự cư trú hoặc cơ quan, tổ chức nơi người tham gia tố tụng dân sự làm việc khi Tòa án có yêu cầu.
• Đương sự, người đại diện của đương sự hoặc người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự trong những trường hợp do luật quy định.
• Nhân viên tổ chức dịch vụ bưu chính.
• Người có chức năng tống đạt.
• Những người khác mà pháp luật có quy định.

5. Thủ tục tống đạt thực hiện như thế nào?

a. Thủ tục cấp, tống đạt, thông báo văn bản tố tụng

Căn cứ quy định tại Điều 175 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 thì

• Trường hợp sử dụng phương thức tống đạt trực tiếp: Người thực hiện phải trực tiếp chuyển giao cho người được cấp, tống đạt, thông báo văn bản tố tụng có liên quan và người này phải ký nhận vào biên bản hoặc sổ giao nhận. Thời điểm để tính thời hạn tố tụng là ngày họ được cấp, tống đạt, thông báo văn bản tố tụng.
• Trường hợp sử dụng phương thức tống đạt qua dịch vụ bưu chính: Việc cấp, tống đạt, thông báo văn bản tố tụng phải bằng thư bảo đảm và có xác nhận của người nhận văn bản tố tụng. Văn bản có xác nhận phải được chuyển lại cho Tòa án. Thời điểm để tính thời hạn tố tụng là ngày họ xác nhận đã nhận được văn bản tố tụng do tổ chức dịch vụ bưu chính chuyển đến.

b. Thủ tục cấp, tống đạt, thông báo bằng phương tiện điện tử

Trong trường hợp người khởi kiện, người tham gia tố tụng đã đăng ký gửi, đăng ký nhận thông điệp dữ liệu điện tử với Tòa án và được Tòa án chấp nhận thì văn bản tố tụng phải được Tòa án gửi từ Cổng thông tin điện tử của Tòa án đến địa chỉ thư điện tử đã được đăng ký của người khởi kiện, người tham gia tố tụng trong thời hạn pháp luật quy định.

c. Thủ tục cấp, tống đạt, thông báo trực tiếp cho cá nhân

Căn cứ quy định tại Điều 177 Bộ luật tố tụng dân sự 2015 thì thủ tục cấp, tống đạt, thông báo trực tiếp cho cá nhân được thực hiện như sau:

• Văn bản tố tụng được cấp, tống đạt, thông báo đến địa chỉ mà các đương sự đã gửi cho Tòa án theo phương thức đương sự yêu cầu hoặc tới địa chỉ mà các đương sự đã thỏa thuận và đề nghị Tòa án liên hệ theo địa chỉ đó.
• Văn bản tố tụng phải được giao trực tiếp cho người được cấp, tống đạt, thông báo và họ phải ký nhận
• Trường hợp đương sự thay đổi nơi cư trú và đã thông báo cho Tòa án việc thay đổi nơi cư trú thì phải cấp, tống đạt, thông báo theo địa chỉ nơi cư trú mới của họ. Đương sự phải ký nhận hoặc điểm chỉ
• Nếu họ không thông báo cho Tòa án biết về việc thay đổi địa chỉ nơi cư trú và địa chỉ nơi cư trú mới thì Tòa án thực hiện thủ tục niêm yết công khai và thông báo trên phương tiện thông tin đại chúng.
• Trường hợp người được cấp, tống đạt, thông báo từ chối nhận văn bản tố tụng thì người thực hiện việc cấp, tống đạt, thông báo phải lập biên bản trong đó nêu rõ lý do của việc từ chối, có xác nhận của đại diện tổ dân phố hoặc Công an xã, phường, thị trấn . Biên bản phải được lưu trong hồ sơ vụ án.
• Trường hợp người được cấp, tống đạt, thông báo vắng mặt thì người thực hiện việc cấp, tống đạt, thông báo phải lập biên bản và giao cho người thân thích có đủ năng lực hành vi dân sự cùng nơi cư trú với họ hoặc tổ trưởng tổ dân phố, trưởng thôn, làng, ấp, bản, buôn, phum, sóc để thực hiện việc ký nhận hoặc điểm chỉ và yêu cầu người này cam kết giao lại tận tay ngay cho người được cấp, tống đạt, thông báo. Biên bản phải được lưu trong hồ sơ vụ án.
• Trường hợp người được cấp, tống đạt, thông báo vắng mặt ở nơi cư trú mà không rõ thời điểm trở về hoặc không rõ địa chỉ nơi cư trú mới của họ thì người thực hiện việc cấp, tống đạt, thông báo phải lập biên bản về việc không thực hiện được việc cấp, tống đạt, thông báo, có xác nhận của đại diện tổ dân phố hoặc Công an xã, phường, thị trấn; đồng thời, thực hiện thủ tục niêm yết công khai văn bản cần tống đạt.Biên bản phải được lưu trong hồ sơ vụ án.

d. Thủ tục cấp, tống đạt, thông báo trực tiếp cho cơ quan, tổ chức

• Trường hợp này thì văn bản tố tụng phải được giao trực tiếp cho người đại diện theo pháp luật hoặc người chịu trách nhiệm nhận văn bản của cơ quan, tổ chức đó và phải được những người này ký nhận.
• Trường hợp cơ quan, tổ chức được cấp, tống đạt, thông báo có người đại diện tham gia tố tụng hoặc cử người đại diện nhận văn bản tố tụng thì những người này ký nhận văn bản tố tụng đó. Ngày ký nhận là ngày được cấp, tống đạt, thông báo.
• Trường hợp người được cấp, tống đạt, thông báo vắng mặt thì người thực hiện việc cấp, tống đạt, thông báo phải lập biên bản và giao cho người thân thích có đủ năng lực hành vi dân sự cùng nơi cư trú với họ hoặc tổ trưởng tổ dân phố, trưởng thôn, làng, ấp, bản, buôn, phum, sóc để thực hiện việc ký nhận hoặc điểm chỉ và yêu cầu người này cam kết giao lại tận tay ngay cho người được cấp, tống đạt, thông báo. Biên bản phải được lưu trong hồ sơ vụ án.
• Trường hợp người được cấp, tống đạt, thông báo vắng mặt ở nơi cư trú mà không rõ thời điểm trở về hoặc không rõ địa chỉ nơi cư trú mới của họ thì người thực hiện việc cấp, tống đạt, thông báo phải lập biên bản về việc không thực hiện được việc cấp, tống đạt, thông báo, có xác nhận của đại diện tổ dân phố hoặc Công an xã, phường, thị trấn; đồng thời, thực hiện thủ tục niêm yết công khai văn bản cần tống đạt Biên bản phải được lưu trong hồ sơ vụ án.

(Căn cứ Điều 178 Bộ luật tố tụng dân sự 2015).

e. Thủ tục niêm yết công khai

Tại Điều 179 Bộ luật tố tụng dân sự 2015 quy định điều kiện để thực hiện niêm yết công khai văn bản tố tụng là trong trường hợp không thể tống đạt, thông báo trực tiếp văn bản tố tụng theo quy định tại mục 4.3 và 4.4 của bài biết này

Tòa án trực tiếp thực hiện hoặc ủy quyền cho người có chức năng tống đạt hoặc UBND xã nơi đương sự cư trú, nơi cơ quan, tổ chức có trụ sở thực hiện niêm yết công khai văn bản tố tụng theo thủ tục sau đây:

• Niêm yết bản chính tại trụ sở Tòa án, UBND xã nơi cư trú hoặc nơi cư trú cuối cùng của cá nhân, nơi có trụ sở hoặc trụ sở cuối cùng của cơ quan, tổ chức được cấp, tống đạt, thông báo;
• Niêm yết bản sao tại nơi cư trú hoặc nơi cư trú cuối cùng của cá nhân, nơi có trụ sở hoặc trụ sở cuối cùng của cơ quan, tổ chức được cấp, tống đạt, thông báo;
• Lập biên bản về việc thực hiện thủ tục niêm yết công khai, trong đó ghi rõ ngày, tháng, năm niêm yết.

Lưu ý:  Thời hạn niêm yết công khai văn bản tố tụng là 15 ngày, kể từ ngày niêm yết.

f. Thủ tục thông báo trên phương tiện thông tin đại chúng

Việc thông báo văn bản tố tụng trên phương tiện thông tin đại chúng được thực hiện trong các trường hợp sau đây:

• Khi pháp luật có quy định hoặc
• Có căn cứ xác định là việc niêm yết công khai không bảo đảm cho người được cấp, tống đạt, thông báo nhận được thông tin về văn bản cần được cấp, tống đạt, thông báo.
•  Thực hiện nếu có yêu cầu của các đương sự khác. Trong trường hợp này, lệ phí thông báo trên phương tiện thông tin đại chúng do đương sự có yêu cầu thông báo chịu.

Thông báo trên phương tiện thông tin đại chúng phải được đăng trên Cổng thông tin điện tử của Tòa án, trên một trong các báo hàng ngày của Trung ương trong ba số liên tiếp và phát sóng trên Đài phát thanh hoặc Đài truyền hình của Trung ương ba lần trong 03 ngày liên tiếp.(Căn cứ Điều 180 Bộ luật tố tụng dân sự 2015).

6. Việc cấp, tống đạt, thông báo văn bản tố tụng dân sự được coi là hợp lệ khi nào?

Việc cấp, tống đạt, thông báo văn bản tố tụng dân sự được coi là hợp lệ khi đáp ứng các điều kiện sau đây:

• Việc cấp, tống đạt, thông báo văn bản tố tụng được thực hiện theo quy định của Bộ luật tố tụng dân sự 2015 thì được coi là hợp lệ.
• Người có nghĩa vụ thực hiện việc cấp, tống đạt, thông báo văn bản tố tụng phải thực hiện theo quy định của Bộ luật tố tụng dân sự 2015

Lưu ý: Người có nghĩa vụ thi hành các văn bản tố tụng đã được cấp, tống đạt, thông báo hợp lệ cũng phải nghiêm chỉnh thi hành.

7. Thời gian thực hiện việc tống đạt văn bản tố tụng dân sự là bao lâu?

Hiện nay không có quy định cụ thể thời hạn để người thực hiện việc tống đạt các văn bản tố tụng thực hiện việc tống đạt là bao lâu nên đương sự nhận được văn bản tố tụng của Toà án, Viện Kiểm Sát, Cơ quan thi hành án hay các cơ quan có thẩm quyền khác sớm hay muộn hoàn toàn phụ thuộc vào ý chí của người thực hiện tống đạt văn bản tố tụng và thường thư ký tòa án sẽ quyết định việc này.

Điều này, vô hình đã gây ra những khó khăn nhất định cho đương sự. Trên thực tế, đương sự hoặc người đại diện theo pháp luật phải liên hệ với thư ký tòa để biết các văn bản tố tụng.

Trường hợp nếu Thư ký Toà án có hành vi thiếu trách nhiệm trong khi thực hiện quy định về cấp, giao, gửi hoặc thông báo các quyết định, văn bản tố tụng theo quy định của pháp luật, gây ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự; bị cáo, người bị kết án, người bị hại, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan thì sẽ bị xử lý trách nhiệm bằng hình thức kiểm điểm trước cơ quan, đơn vị theo quy định tại Điều 22, Quyết định số 120/QĐ- TANDTC của Tòa án Nhân dân Tối cao.

Mặt khác hiện nay, một phần văn bản tố tụng dân sự tống đạt cũng đã được chuyển giao cho thừa phát lại, song cũng không có quy định cụ thể thời gian phải tống đạt.

8. Dịch vụ tư vấn pháp luật tố tụng dân sự

Trên đây là những quy định về tống đạt văn bản tố tụng dân sự, trường hợp bạn đọc vẫn còn có những thắc mắc muốn được giải đáp hãy liên hệ với Công ty Luật Thái An chúng tôi.

Là một trong những Công ty Luật hàng đầu chuyên cung cấp dịch vụ tư vấn pháp luật tố tụng dân sự, khi đến với Công ty Luật Thái An chúng tôi, mọi vướng mắc liên quan đến việc tống đạt văn bản tố tụng dân sự hay liên quan đến pháp luật tố tụng dân sự đều được đội ngũ luật sư giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm  tư vấn nhanh chóng, hiệu quả, uy tín, chất lượng với mức chi phí phải chăng.

Hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn và giải đáp pháp luật!