Các loại hình doanh nghiệp tại Việt Nam

Các doanh nghiệp là một yếu tố quan trọng trong nền kinh tế hiện đại, đóng vai trò then chốt trong việc thúc đẩy sự phát triển kinh tế và tạo ra việc làm. Ở Việt Nam, theo quy định của Luật Doanh nghiệp hiện hành, có nhiều loại hình doanh nghiệp, mỗi loại hình doanh nghiệp có những ưu và nhược điểm riêng, phù hợp với nhu cầu và mục tiêu của các nhà đầu tư. Sự đa dạng này tạo ra môi trường kinh doanh linh hoạt, thúc đẩy sự cạnh tranh và sáng tạo trong nền kinh tế.

1. Các loại hình doanh nghiệp tại Việt Nam là gì ?

Theo quy định của Luật Doanh nghiệp năm 2020 thì có các loại hình doanh nghiệp sau:

• Công ty cổ phần
• Công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên
• Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên
• Công ty hợp danh
• Doanh nghiệp tư nhân

Trong nền kinh tế hiện nay còn có loại hình hộ kinh doanh cá thể và hợp tác xã:

• Hộ kinh doanh: có nhiều điểm tương đồng với doanh nghiệp tư nhân. Tuy nhiên, hộ kinh doanh không được xem là một loại hình doanh nghiệp do không đáp ứng được điều kiện là tổ chức có quy mô hoạt động nhất định. Hộ kinh doanh khi có từ 10 người lao động trở lên thì phải chuyển đổi thành doanh nghiệp.
• Hợp tác xã: có nhiều điểm tương đông với công ty cổ phần, công ty TNHH 2 thành viên trở lên. Tuy nhiên, các thành viên góp vốn thành lập hợp tác xã thường là các cá nhân, là những người trực tiếp tạo ra sản phẩm của hợp tác xã. Các thành viên của hợp tác xã có quyền biểu quyết ngang nhau. Hợp tác xã chịu sự điều chỉnh của Luật Hợp tác xã.

2. Ưu điểm và nhược điểm đối với từng loại hình doanh nghiệp:

a. Công ty cổ phần

Ưu điểm

• Có chế độ trách nhiệm  hữu hạn
• Khả năng huy động vốn lớn.
• Nhà đầu tư có khả năng điều chuyển vốn đầu tư từ nơi này sang nơi khác, từ lĩnh vực này sang lĩnh vực khác dễ dàng thông qua hình thức chuyển nhượng, mua bán cổ phần.
• Việc chuyển nhượng cổ phần là tương đối dễ dàng, do vậy phạm vi đối tượng được tham gia công ty cổ phần là rất rộng, ngay cả các cán bộ công chức cũng có quyền mua cổ phiếu của Công ty cổ phần
• Công ty cổ phần phù hợp phù hợp với quy mô doanh nghiệp lớn, hoạt động trong hầu hết các lĩnh vực và cũng là mô hình phù hợp nhất cho nhà đầu tư nước ngoài muốn tham gia vào hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp Việt Nam

Nhược điểm

• Có nhiều cổ đông, đôi khi các cổ đông không quen biết nhau, nhiều người không hiểu về hoạt động kinh doanh, việc góp vốn của họ của khác nhau. Do đó mức độ ảnh hưởng của các cổ đông đối với Công ty là khác nhau. Điều này dẫn đến tình trạng lợi dụng, lạm dụng hoặc tranh chấp giữa các cổ đông hoặc nhóm cổ đông
• Việc quản lý điều hành rất phức tạp, bởi có số lượng cổ đông lớn, thậm chí có thể có sự phân hoá giữa các nhóm cổ đông đối kháng nhau về lợi ích
• Các cổ đông thường không chú trọng vào hoạt động kinh doanh của Công ty mà thường chỉ quan tâm đến lãi cổ phần hàng năm. Điều này khiến cho các lãnh đạo Công ty thường chỉ quan tâm đến những lợi ích trước mắt mà không quan tâm đến các chiến lược phát triển Công ty lâu dài, khiến hiệu quả kinh doanh dài hạn của Công ty bị giảm sút.
• Công ty cổ phần khó giữ bí mật các thông tin.

Xem thêm:

Đặc điểm của Công ty cổ phần theo quy định Luật doanh nghiệp 2020

Nhược điểm

• Cũng vì quyền hạn và trách nhiệm của mỗi thành viên công ty chỉ giới hạn trong phần vốn đã góp của mình nên uy tín trước các khách hàng hay đối tác cũng phần nào bị suy giảm.
• Không được phát hành cổ phiếu nên hạn chế trong khả năng huy động vốn.
• Số lượng thành viên giới hạn đồng nghĩa với việc bị hạn chế nhiều mặt trong quá trình phát triển và kêu gọi vốn.

Xem thêm:

Công ty TNHH 2 thành viên trở lên và những điều cần phải biết

c. Công ty tnhh 1 thành viên

Ưu điểm

• Có tư cách pháp nhân;
• Chủ sở hữu toàn quyền quyết định mọi vấn đề của công ty;
• Ít rủi ro cho chủ sở hữu do chỉ chịu trách nhiệm hữu hạn trên số vốn góp vào công ty.

Nhược điểm

•  Do có tư cách pháp nhân nên chịu sự điều chỉnh chặt chẽ của pháp luật
• Không được quyền phát hành cổ phần nên hạn chế trong huy động

Xem thêm:

Những điều không thể bỏ qua về Công ty TNHH 1 thành viên

d. Công ty hợp danh

e. Doanh nghiệp tư nhân

Ưu điểm

• Thủ tục đăng ký hộ kinh doanh cá thể đơn giản
• Hộ kinh doanh cá thể có quy mô nhỏ phù hợp với hộ gia đình, cá nhân bắt đầu kinh doanh hoặc các ngành, nghề đơn giản;
• Quản lý hoạt động kinh doanh đơn giản;
• Chế độ chứng từ hồ sơ kế toán đơn giản.

Nhưọc điểm

• Không có tư cách pháp nhân;
• Không có hệ thống tổ chức quản lý rõ ràng;
• Không được chuyển nhượng hộ kinh doanh cho chủ thể khác;
• Chủ hộ chịu trách nhiệm vô hạn bằng toàn bộ tài sản của mình đối với hoạt động kinh doanh;
• Áp dụng thuế trực tiếp nên khách hàng mua hàng hóa của hộ kinh doanh không được khấu trừ thuế giá trị gia tăng;

Xem thêm:

Hộ kinh doanh và những quy định pháp luật mới nhất

g. Hợp tác xã

Ưu điểm:

• Hợp tác xã có thể thu hút được đông đảo người lao động tham gia;
• Tính bình đẳng trong quản lý hợp tác xã cao cho nên mọi xã viên đều bình đẳng trong việc tham gia quyết định các vấn đề liên quan đến hoạt động của hợp tác xã không phân biệt nhiều vốn hay ít vốn. Phương pháp quản lý Hợp tác xã hướng vào lợi ích cho các thành viên, nguyên tắc bình đẳng trong HTX luôn là đặc điểm nổi trội so với doanh nghiệp.
• Các xã viên tham gia hợp tác xã chỉ chịu trách nhiệm trước các hoạt động của hợp tác xã trong phạm vi vốn góp vào hợp tác xã..
• Hợp tác xã là hình thức tổ chức kinh tế mà thành viên là người nông dân, người lao động, các doanh nghiệp vừa và nhỏ, vì vậy, nhà nước có các chính sách đặc thù, chính sách ưu đãi hỗ trợ Hợp tác xã phát triển.

Nhược điểm:

• Thành viên tham gia hợp tác xã sẽ cảm thấy quyền lợi về việc quyết định không phù hợp với số vốn mà mình đã góp, do cơ chế bình đẳng, dù đóng góp nhiều hay ít vốn thì đều có quyền quyết định như nhau.
• Việc phân chia lợi nhuận tương đối khó khăn.
• Số lượng thành viên tham gia hợp tác xã thường rất đông nên sẽ có nhiều vấn đề phức tạp trong việc quản lý.

Số vốn của hợp tác xã thường được huy động chủ yếu từ nguồn vốn góp từ các thành viên và có tiếp nhận thêm các khoản trợ cấp, hỗ trợ từ Nhà nước và các tổ chức khác, nhưng qua đó cũng cho thấy khả năng huy động vốn không cao so với các hình thái kinh tế khác.

Xem thêm:

Hợp tác xã: Những quy định cần biết!