Liên hiệp hợp tác xã và những quy định quan trọng cần biết
Trong những năm gần đây, hoạt động sản xuất kinh doanh theo mô hình hợp tác xã, Liên hiệp hợp tác xã đã góp phần quan trọng trong xây dựng nông thôn mới ở từng địa phương. Bài viết dưới đây sẽ giới thiệu đến quý độc giả khái niệm và những quy định quan trọng về Liên hiệp hợp tác xã theo quy định pháp luật hiện hành.
1. Liên hiệp Hợp tác xã là gì?
Theo quy định tại Khoản 8 Điều 4 Luật Hợp tác xã 2023, Liên hiệp hợp tác xã là tổ chức có tư cách pháp nhân do ít nhất 03 hợp tác xã là thành viên chính thức tự nguyện thành lập, hợp tác tương trợ trong sản xuất, kinh doanh, tạo việc làm nhằm mở rộng quy mô sản xuất, kinh doanh.
2. Quyền và nghĩa vụ Liên hiệp hợp tác xã
Quyền và nghĩa vụ của liên hiệp hợp tác xã được quy định tại Điều 9 và Điều 10 Luật Hợp tác xã 2023, cụ thể như sau:
a. Quyền của liên hiệp hợp tác xã
Liên hiệp hợp tác xã có các quyền sau:
- Tổ chức thực hiện có hiệu quả các mục tiêu, chỉ tiêu đã đề ra.
- Quyết định việc tổ chức, quản lý và hoạt động của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã; thuê và sử dụng lao động.
- Được kinh doanh, sản xuất trong những ngành, nghề mà pháp luật không cấm.
- Yêu cầu thành viên đăng ký nhu cầu sử dụng sản phẩm, dịch vụ để xây dựng và triển khai thực hiện kế hoạch cung ứng, tiêu thụ sản phẩm, dịch vụ cho thành viên.
- Cung cấp sản phẩm, dịch vụ ra bên ngoài sau khi hoàn thành nghĩa vụ và bảo đảm lợi ích của thành viên theo quy định của Điều lệ hoặc pháp luật có liên quan.
- Cung cấp dịch vụ, tổ chức hoạt động kinh tế, xã hội, văn hóa vì mục tiêu chăm lo đời sống của thành viên, cộng đồng và phát triển bền vững.
- Tham gia thực hiện chính sách, chương trình, dự án phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, bảo đảm an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, bảo vệ môi trường tại cộng đồng dân cư.
- Kết nạp mới, chấm dứt tư cách thành viên theo quy định của pháp luật về hợp tác xã.
- Tăng, giảm vốn điều lệ trong quá trình hoạt động.
- Huy động vốn theo quy định của pháp luật.
- Cho vay nội bộ theo quy định của pháp luật.
- Theo dõi riêng các khoản doanh thu, chi phí của giao dịch nội bộ và giao dịch bên ngoài.
- Liên danh, liên kết, hợp tác với tổ chức, cá nhân trong nước và nước ngoài để thực hiện mục tiêu hoạt động của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã.
- Góp vốn, mua cổ phần, thành lập doanh nghiệp nhằm mục tiêu hỗ trợ hoạt động của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã.
- Thực hiện việc phân phối thu nhập, xử lý các khoản lỗ, khoản nợ của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã.
- Tham gia tổ chức đại diện của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã.
- Khiếu nại, tố cáo hành vi vi phạm quyền và lợi ích hợp pháp của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã theo quy định của pháp luật; giải quyết tranh chấp nội bộ và xử lý thành viên vi phạm theo quy định của Điều lệ.
- Các quyền khác theo quy định của pháp luật.
b. Về nghĩa vụ của liên hiệp hợp tác xã
Liên hiệp hợp tác xã có các nghĩa vụ sau:
- Kết nạp thành viên khi đáp ứng đầy đủ điều kiện theo quy định của Luật Hợp tác xã, Điều lệ và pháp luật có liên quan.
- Bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của thành viên theo quy định của Luật Hợp tác xã và Điều lệ.
- Thực hiện thỏa thuận giữa hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã với thành viên, đáp ứng tối đa nhu cầu của thành viên đã đăng ký trước khi phục vụ khách hàng không phải là thành viên.
- Thực hiện quy định của pháp luật về tài chính, thuế, kế toán, kiểm toán, thống kê và pháp luật có liên quan.
- Quản lý, sử dụng vốn, tài sản và các quỹ của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã theo quy định của pháp luật và Điều lệ.
- Quản lý, sử dụng đất và tài nguyên theo quy định của pháp luật.
- Ký kết và thực hiện hợp đồng lao động, đóng bảo hiểm xã hội và các chính sách cho người lao động theo quy định của pháp luật.
- Giáo dục, đào tạo, phổ biến, bồi dưỡng cho thành viên và người lao động.
- Thực hiện đúng, đầy đủ, kịp thời nghĩa vụ về đăng ký hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã theo quy định.
- Thực hiện công bố thông tin cho thành viên theo quy định tại Điều 14 của Luật Hợp tác xã và công bố thông tin theo quy định của pháp luật có liên quan, đó là:
- Điều lệ và quy chế nội bộ;
- Nghị quyết của Đại hội thành viên, Hội đồng quản trị, quyết định của Giám đốc (Tổng giám đốc);
- Danh sách và tỷ lệ phần vốn góp của thành viên chính thức, thành viên liên kết góp vốn;
- Báo cáo tài chính hằng năm;
- Thông tin quản lý, sử dụng quỹ chung không chia và tài sản chung không chia;
- Thông tin về giáo dục, đào tạo, phổ biến, bồi dưỡng cho thành viên, người lao động;
- Thông tin khác phải công khai theo quy định của Điều lệ.
- Bồi thường thiệt hại do hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã gây ra cho thành viên theo quy định của pháp luật và Điều lệ.
- Lập, cập nhật và lưu trữ sổ đăng ký thành viên chính thức, thành viên liên kết góp vốn.
- Thực hiện chế độ báo cáo, cập nhật thông tin về tình hình hoạt động của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã theo quy định của pháp luật.
- Nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật và Điều lệ.
3. Cơ cấu tổ chức quản lý của liên hiệp hợp tác xã
Theo Điều 56 Luật Hợp tác xã 2023, cơ cấu tổ chức của Liên hiệp hợp tác xã bao gồm Đại hội thành viên, Hội đồng quản trị, Giám đốc (Tổng giám đốc) và Ban kiểm soát. Trong đó, Chủ tịch Hội đồng quản trị có thể kiêm Giám đốc (Tổng giám đốc).
a. Đại hội thành viên
Đại hội thành viên là cơ quan quyết định cao nhất của liên hiệp hợp tác xã. Đại hội thành viên họp thường niên mỗi năm một lần và có thể họp bất thường. Trường hợp tổ chức theo tổ chức quản trị rút gọn, Đại hội thành viên họp định kỳ theo quy định của Điều lệ nhưng ít nhất 03 tháng một lần và có thể họp bất thường.
Đại hội thành viên được tổ chức dưới hình thức đại hội toàn thể hoặc đại hội đại biểu. Đại hội toàn thể bao gồm các thành viên chính thức tham dự và biểu quyết tại cuộc họp Đại hội thành viên. Đại hội đại biểu bao gồm các đại biểu đại diện cho các thành viên chính thức tham dự và biểu quyết tại cuộc họp Đại hội thành viên. Liên hiệp hợp tác xã có tổng số thành viên chính thức từ 50 thành viên trở lên có thể tổ chức đại hội đại biểu.
Cuộc họp Đại hội thành viên có thể mời thành viên liên kết góp vốn, thành viên liên kết không góp vốn tham dự.
Cuộc họp Đại hội thành viên có thể được tổ chức bằng hình thức họp trực tiếp, họp trực tuyến hoặc kết hợp giữa họp trực tiếp và họp trực tuyến.
Cuộc họp Đại hội thành viên phải được ghi biên bản, có thể ghi âm, ghi hình để cung cấp cho các thành viên nếu có yêu cầu. Biên bản họp phải có chữ ký của chủ tọa và thư ký. Trường hợp chủ tọa, thư ký từ chối ký thì biên bản họp có hiệu lực nếu được trên 50% thành viên tham dự đồng ý ký; biên bản ghi rõ việc chủ tọa, thư ký từ chối ký. Người ký tên trong biên bản họp chịu trách nhiệm liên đới về tính chính xác và trung thực của biên bản họp.
b. Hội đồng quản trị
Hội đồng quản trị là cơ quan quản lý liên hiệp hợp tác xã, bao gồm Chủ tịch Hội đồng quản trị và thành viên khác của Hội đồng quản trị do Hội nghị thành lập hoặc Đại hội thành viên bầu trong số thành viên chính thức. Số lượng thành viên Hội đồng quản trị do Điều lệ quy định nhưng tối thiểu là 03 người, tối đa là 15 người.
Nhiệm kỳ của Hội đồng quản trị do Điều lệ quy định nhưng tối đa là 05 năm. Nhiệm kỳ của thành viên Hội đồng quản trị theo nhiệm kỳ của Hội đồng quản trị. Thành viên Hội đồng quản trị có thể được bầu lại với số nhiệm kỳ không hạn chế. Việc bầu, bãi nhiệm, miễn nhiệm thành viên Hội đồng quản trị được thực hiện bằng phiếu kín.
Hội đồng quản trị liên hiệp hợp tác xã họp định kỳ theo quy định của Điều lệ nhưng ít nhất 06 tháng một lần. Ngoài ra, Hội đồng quản trị có thể họp bất thường khi có yêu cầu của một trong các chủ thể: Chủ tịch Hội đồng quản trị, Giám đốc (tổng giám đốc), Trưởng Ban kiểm soát, ít nhất một phần ba tổng số thành viên Hội đồng quản trị.
c. Giám đốc (Tổng giám đốc)
Giám đốc (Tổng giám đốc) là người điều hành hoạt động của liên hiệp hợp tác xã; chịu sự giám sát, chịu trách nhiệm trước Hội đồng quản trị và trước pháp luật về việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được giao.
Nhiệm kỳ của Giám đốc (Tổng giám đốc) do Điều lệ quy định nhưng tối đa là 05 năm. Giám đốc (Tổng giám đốc) có thể được bổ nhiệm lại với số nhiệm kỳ không hạn chế. Trường hợp Giám đốc (Tổng giám đốc) được thuê, không là thành viên chính thức thì được tham gia cuộc họp Đại hội thành viên, Hội đồng quản trị nhưng không có quyền biểu quyết. Nhiệm kỳ của Giám đốc (Tổng giám đốc) thực hiện theo quy định của hợp đồng lao động.
Giám đốc (Tổng giám đốc) thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định của pháp luật và theo Điều lệ.
d. Ban kiểm soát
Ban kiểm soát có từ 01 đến 07 thành viên bao gồm Trưởng Ban kiểm soát và kiểm soát viên do Đại hội thành viên bầu trong số thành viên chính thức, chịu trách nhiệm trước Đại hội thành viên. Nhiệm kỳ Ban kiểm soát tối đa là 05 năm. Nhiệm kỳ của thành viên Ban kiểm soát theo nhiệm kỳ của Ban kiểm soát.
Thành viên Ban kiểm soát có thể được bầu lại với số nhiệm kỳ không hạn chế. Trường hợp Ban kiểm soát chỉ có 01 thành viên thì thành viên đó đồng thời là Trưởng Ban kiểm soát. Việc bầu, bãi nhiệm, miễn nhiệm thành viên Ban kiểm soát được thực hiện bằng phiếu kín.
Ban kiểm soát hoạt động độc lập, kiểm tra và giám sát hoạt động của liên hiệp hợp tác xã theo quy định của pháp luật và Điều lệ.
Ban kiểm soát thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định của pháp luật và theo Điều lệ.
4. Điều kiện trở thành thành viên liên hiệp hợp tác xã
a. Thành viên của Liên hiệp hợp tác xã
Theo quy định tại Điều 34 Luật Hợp tác xã 2023, thành viên liên hiệp hợp tác xã bao gồm:
- Thành viên chính thức là hợp tác xã;
- Thành viên liên kết góp vốn, thành viên liên kết không góp vốn là pháp nhân Việt Nam.
b. Cách thức trở thành thành viên Liên hiệp hợp tác xã
Theo Khoản 2 Điều 34 Luật Hợp tác xã 2023 quy định, hợp tác xã, pháp nhân Việt Nam phải có đơn tự nguyện gia nhập, góp vốn và đáp ứng điều kiện theo quy định của pháp luật và Điều lệ.
Thành viên của liên hiệp hợp tác xã có thể đồng thời là thành viên của nhiều liên hiệp hợp tác xã, trừ trường hợp Điều lệ có quy định khác.
Trong trường hợp tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài muốn tham gia Liên hiệp hợp tác xã với tư cách là thành viên chính thức, hành viên liên kết góp vốn của liên hiệp hợp tác xã phải đáp ứng các điều kiện sau đây:
- Điều kiện tiếp cận thị trường đối với nhà đầu tư nước ngoài theo quy định của pháp luật về đầu tư và pháp luật có liên quan;
- Điều kiện bảo đảm quốc phòng, an ninh theo quy định của pháp luật về đầu tư
Ngoài ra, cần lưu ý là tổng số thành viên chính thức là tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài phải chiếm tỷ lệ dưới 35% tổng số thành viên chính thức của liên hiệp hợp tác xã.
5. Thành lập liên hiệp hợp tác xã
Trước khi hoạt động, liên hiệp hợp tác xã đăng ký tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền nơi Liên hiệp hợp tác xã dự định đặt trụ sở chính. Trình tự, thủ tục cụ thể như sau:
a. Bước 1: Chuẩn bị và nộp hồ sơ tại Cơ quan đăng ký kinh doanh
Người có thẩm quyền đăng ký liên hiệp hợp tác xã hoặc người được ủy quyền thực hiện nộp hồ sơ tại Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện nơi Liên hiệp hợp tác xã đặt trụ sở.
b. Bước 2: Cơ quan đăng ký kinh doanh tiếp nhận và xử lý hồ sơ
Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận được hồ sơ, Cơ quan đăng ký kinh doanh xem xét hồ sơ. Nếu hồ sơ chưa hợp lệ thì yêu cầu sửa đổi, bổ sung hồ sơ. Nếu hồ sơ đã đầy đủ, hợp lệ thì cấp giấy đăng ký Liên hiệp hợp tác xã.
c. Bước 3: Nhận kết quả
Người nộp hồ sơ đến bộ phận tiếp nhận và trả kết quả của Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện để nhận kết quả hoặc nhận qua bưu điện.
6. Tư vấn và hỗ trợ thành lập liên hiệp hợp tác xã
Việc thành lập LHHTX không chỉ yêu cầu tuân thủ quy định pháp luật mà còn đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng về mặt pháp lý, tài chính và tổ chức. Để đảm bảo quá trình này diễn ra thuận lợi, sự hỗ trợ từ luật sư là vô cùng cần thiết.
Luật sư sẽ đóng vai trò tư vấn toàn diện các quy định pháp luật liên quan đến LHHTX, bao gồm Luật Hợp tác xã 2023 và các văn bản hướng dẫn thi hành. Trước tiên, luật sư sẽ hỗ trợ khách hàng xác định các điều kiện thành lập, chẳng hạn như số lượng thành viên, ngành nghề hoạt động phù hợp và vốn điều lệ tối thiểu. Bên cạnh đó, luật sư sẽ tư vấn xây dựng điều lệ hoạt động của LHHTX, đảm bảo nội dung phù hợp với quy định pháp luật và đáp ứng mục tiêu phát triển bền vững.
Ngoài ra, luật sư còn hướng dẫn chuẩn bị hồ sơ đăng ký thành lập, bao gồm đơn đề nghị đăng ký, danh sách các HTX thành viên, điều lệ và các tài liệu liên quan. Trong quá trình nộp hồ sơ và làm việc với cơ quan nhà nước có thẩm quyền, luật sư sẽ đại diện khách hàng thực hiện các thủ tục cần thiết, đảm bảo hồ sơ được phê duyệt nhanh chóng.
Với sự hỗ trợ chuyên nghiệp từ luật sư, các HTX sẽ dễ dàng hơn trong việc thành lập LHHTX, tạo nền tảng vững chắc để phát triển và mở rộng quy mô hoạt động, góp phần vào sự phát triển kinh tế tập thể tại Việt Nam.
- Chuyển nhượng quyền tác giả, quyền liên quan - 31/10/2022
- Đơn đề nghị giải quyết tranh chấp đất đai - 19/03/2022
- Cẩn trọng khi ký hợp đồng vay? - 31/10/2021