Xây dựng nhà ở công vụ: Theo quy định của Luật nhà ở 2023
Xây dựng nhà ở công vụ được quy định mới nhất tại Luật Nhà ở 2023. Theo đó, Luật Nhà ở 2023 có quy định rõ về đất sử dụng để xây dựng nhà ở công vụ, hình thức và kế hoạch phát triển nhà ở công vụ cũng như quy định về thẩm quyền quyết định đầu tư xây dựng nhà ở công vụ.
Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu kỹ hơn về các quy định liên quan đến xây dựng nhà ở công vụ thông qua bài viết dưới đây.
1. Thế nào là nhà ở công vụ?
Nhà ở công vụ là nhà ở được dùng để bố trí cho đối tượng thuộc trường hợp được ở nhà ở công vụ thuê trong thời gian đảm nhận chức vụ, công tác theo quy định.
Nhà ở công vụ bao gồm nhà biệt thự, nhà ở liền kề và căn hộ chung cư có tiêu chuẩn diện tích khác nhau phù hợp với từng nhóm đối tượng được thuê nhà ở công vụ theo quy định của Luật Nhà ở.
Tiêu chuẩn diện tích và định mức trang thiết bị nội thất nhà ở công vụ sẽ do Thủ tướng Chính phủ quy định và được điều chỉnh cho phù hợp với từng thời kỳ theo đề nghị của Bộ Xây dựng.
2. Ai là đại diện chủ sở hữu nhà ở công vụ ?
Các cơ quan sau là đại diện chủ sở hữu nhà ở công vụ:
- Bộ Xây dựng là đại diện chủ sở hữu đối với nhà ở công vụ, nhà ở xã hội được đầu tư bằng vốn ngân sách trung ương; nhà ở sinh viên do cơ sở giáo dục công lập trực thuộc Bộ Xây dựng đang quản lý.
- Bộ Quốc phòng, Bộ Công an là đại diện chủ sở hữu đối với nhà ở công vụ, nhà ở cho lực lượng vũ trang nhân dân do Bộ Quốc phòng, Bộ Công an mua hoặc đầu tư xây dựng, nhà ở sinh viên do cơ sở giáo dục công lập trực thuộc Bộ Quốc phòng, Bộ Công an đang quản lý.
- Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, cơ quan trung ương khác (cơ quan trung ương) là đại diện chủ sở hữu đối với nhà ở công vụ, nhà ở sinh viên do cơ sở giáo dục công lập trực thuộc cơ quan đó đang quản lý.
- Ủy ban nhân dân cấp tỉnh là đại diện chủ sở hữu nhà ở được đầu tư bằng nguồn vốn của Nhà nước để phát triển nhà ở, sẽ do địa phương quản lý và nhà ở được giao quản lý trên địa bàn.
3. Đất để xây dựng nhà ở công vụ
Đất để xây dựng nhà ở công vụ được quy định tại Điều 40 Luật Nhà ở 2023. Theo đó, Luật Nhà ở 2023 quy định:
- Diện tích đất để xây dựng nhà ở công vụ được xác định cụ thể trong quy hoạch xây dựng đã được phê duyệt.
- Đối với nhà ở công vụ của cơ quan trung ương thì Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp với Ủy ban nhân dân cấp tỉnh xác định diện tích đất để xây dựng nhà ở công vụ trên địa bàn, trừ trường hợp quy định tại mục 3 dưới đây. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm bố trí diện tích đất để xây dựng nhà ở công vụ theo yêu cầu của Bộ Xây dựng.
- Đối với nhà ở công vụ cho đối tượng thuộc lực lượng vũ trang nhân dân theo quy định của Luật Nhà ở thì Bộ Quốc phòng, Bộ Công an chủ trì, phối hợp với Bộ Xây dựng và Ủy ban nhân dân cấp tỉnh nơi có nhu cầu xây dựng nhà ở công vụ xác định diện tích đất để xây dựng nhà ở công ty cho đối tượng thuộc lực lượng vũ trang nhân dân.
- Đối với nhà ở công vụ của địa phương thì Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm bố trí diện tích đất để xây dựng nhà ở công vụ khi lập, phê duyệt quy hoạch theo quy định của pháp luật.
4. Ngân sách xây dựng nhà ở công vụ
Theo quy định tại Điều 41 Luật Nhà ở 2023, Nhà nước sẽ đầu tư vốn từ ngân sách, bao gồm ngân sách Trung ương và ngân sách địa phương để đầu tư xây dựng nhà ở công vụ và mua, thuê nhà ở thương mại để làm nhà ở công vụ.
5. Kế hoạch xây dựng nhà ở công vụ
Cơ quan Trung ương có trách nhiệm xác định nhu cầu về nhà ở công vụ của cơ quan mình hoặc của ngành mình nếu thuộc diện quản lý theo hệ thống ngành dọc, gửi Bộ Xây dựng để thẩm định và xây dựng kế hoạch phát triển nhà ở công vụ giai đoạn 5 năm của các cơ quan Trung ương, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Bộ Quốc phòng và Bộ Công an chủ trì, phối hợp với Bộ Xây dựng xây dựng kế hoạch phát triển nhà ở công vụ giai đoạn 5 năm cho đối tượng thuộc lực lượng vũ trang nhân theo quy định của Luật Nhà ở 2023 để trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Ủy ban nhân dân cấp tỉnh lập và phê duyệt nội dung phát triển nhà ở công vụ cho đối tượng thuộc trường hợp được thuê nhà ở công vụ của địa phương trong kế hoạch phát triển nhà ở cấp tỉnh theo quy định của Luật Nhà ở 2023.
Kế hoạch, nội dung phát triển nhà ở công vụ là cơ sở để lập dự án đầu tư xây dựng nhà ở công vụ, mua, thuê nhà ở thương mại để làm nhà ở công vụ. Theo quy định tại Khoản 5 Điều 41 Luật Nhà ở 2023, kế hoạch phát triển nhà ở công vụ phải có các nội dung chủ yếu như sau:
- Xác định số lượng, vị trí việc làm của đối tượng thuộc trường hợp được thuê nhà ở công vụ theo quy định của Luật Nhà ở 2023.
- Xác định nhu cầu về diện tích đất để xây dựng nhà ở công vụ.
- Xác định loại nhà ở, số lượng từng loại nhà ở, tổng diện tích sàn nhà ở cần đầu tư xây dựng hoặc cần mua, thuê nhà ở thương mại để làm nhà ở công vụ trong kỳ kế hoạch;
- Dự kiến nguồn vốn để đầu tư xây dựng nhà ở công vụ, mua, thuê nhà ở thương mại để làm nhà ở công vụ trong 05 năm;
- Trách nhiệm của cơ quan chủ trì triển khai thực hiện và Bộ, ngành, địa phương có liên quan.
6. Thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư xây dựng nhà ở công vụ
Theo quy định tại Điều 42 Luật Nhà ở 2023, việc quyết định chủ trương đầu tư xây dựng nhà ở công vụ được thực hiện như sau:
- Đối với các dự án đầu tư xây dựng nhà ở công vụ theo đề nghị của Bộ Xây dựng để bố trí cho đối tượng của cơ quan trung ương thuê sẽ do Thủ tướng Chính Phủ quyết định chủ trương đầu tư. Đồng thời, người có thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư cũng sẽ quyết định đầu tư, quyết định chủ đầu tư dự án xây dựng nhà ở công vụ.
- Đối với dự án đầu tư xây dựng nhà ở công vụ sau khi có ý kiến thống nhất của Bộ Xây dựng để bố trí cho đối tượng thuộc lực lượng vũ trang nhân dân thuê sẽ thuộc thẩm quyết định chủ trương đầu tư của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng và Bộ trưởng Bộ Công an. Đồng thời, Bộ trưởng Bộ Quốc Phòng và Bộ trưởng Bộ Công an cũng sẽ là người có thẩm quyết định đầu tư, quyết định chủ đầu tư dự án xây dựng nhà ở công vụ.
- Đối với dự án đầu tư xây dựng nhà ở công vụ để bố trí cho đối tượng đến công tác tại địa phương thuê sẽ do Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định chủ trương đầu tư hoặc giao Ủy ban nhân dân cùng cấp quyết định chủ trương đầu tư. Trong trường hợp này, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh sẽ quyết định đầu tư, quyết định chủ đầu tư xây dựng nhà ở công vụ.
7. Quy định về mua, thuê nhà ở thương mại để làm nhà ở công vụ
Theo quy định tại Điều 43 Luật Nhà ở 2023, trường hợp trên địa bàn chưa có đủ quỹ nhà ở công vụ để bố trí cho đối tượng có đủ điều kiện được thuê mà có nhà ở thương mại được xây dựng theo dự án, bảo đảm chất lượng theo quy định của pháp luật về xây dựng, phù hợp với loại nhà và tiêu chuẩn diện tích nhà ở công vụ, thì cơ quan có thẩm quyền (đã nêu ở mục 2 ở trên) có thể mua, thuê nhà ở này để làm nhà ở công vụ.
a. Mua nhà ở thương mại để làm nhà ở công vụ
Việc mua nhà ở thương mại để làm nhà ở công vụ được coi là một dự án lớn mà để thực hiện phải qua 2 bước: (1) Lập và phê duyệt chủ trương đầu tư (2) Quyết định và thực hiện dự án. Quy trình này phải thực hiện theo đúng thẩm quyền như sau:
Chủ trương đầu tư dự án mua nhà ở thương mại để làm nhà công vụ
Trước khi lập dự án mua nhà ở thương mại để làm nhà ở công vụ, cơ quan có thẩm quyền sẽ quyết định chủ trương đầu tư.
Cụ thể, đối với dự án mua nhà ở thương mại để cho đối tượng của cơ quan Trung ương thuê, trừ đối tượng thuộc lực lượng vũ trang nhân, Bộ Xây dựng trình Thủ tướng Chính phủ quyết định chủ trương đầu tư đầu tư.
Đối với dự án mua nhà ở thương mại để cho đối tượng thuộc lực lượng vũ trang nhân dân thuê, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng và Bộ trưởng Bộ Công an trình Thủ tướng Chính Phủ quyết định chủ trương đầu tư.
Đối với dự án mua nhà ở thương mại để cho đối tượng của địa phương thuê, Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định chủ trương đầu tư hoặc giao Ủy ban nhân dân cùng cấp quyết định chủ trương đầu tư.
Thực hiện dự án mua nhà ở thương mại để làm nhà công vụ
Sau khi được cơ quan có thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư thì dự án mua nhà ở thương mại để làm nhà ở công vụ được thực hiện như sau:
- Trường hợp sử dụng nhà ở để cho đối tượng của cơ quan trung ương thuê, trừ đối tượng thuộc lực lượng vũ trang nhân dân, Bộ Xây dựng báo cáo Thủ tướng Chính phủ quyết định đầu tư hoặc Bộ trưởng Bộ Xây dựng quyết định đầu tư nếu được Thủ tướng Chính phủ ủy quyền.
- Đối với dự án mua nhà ở thương mại để cho đối tượng thuộc lực lượng vũ trang nhân dân thuê thì Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Bộ trưởng Bộ Công an quyết định đầu tư sau khi có ý kiến thống nhất của Bộ Xây dựng.
- Trường hợp sử dụng nhà ở cho đối tượng của địa phương thuê, cơ quan quản lý nhà ở cấp tỉnh cần báo cáo Ủy ban nhân dân cấp tỉnh xem xét, quyết định. Cơ quan quản lý nhà ở cấp tỉnh trực tiếp ký hợp đồng thuê với chủ sở hữu nhà ở để bố trí cho đối tượng được thuê nhà ở công vụ.
b. Thuê nhà ở thương mại để làm nhà ở công vụ
Về quy định thuê nhà ở thương mại để làm nhà ở công vụ, trường hợp thuê nhà ở để cho đối tượng của cơ quan Trung ương thuê thì Bộ Xây dựng báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định. Bộ Xây dựng sẽ trực tiếp ký hợp đồng thuê với chủ sở hữu nhà ở để bố trí cho đối tượng được thuê nhà ở công vụ.
Trường hợp sử dụng nhà ở để cho đối tượng thuộc lực lượng vũ trang nhân dân thuê, Bộ Quốc phòng và Bộ Công an sẽ báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định. Bộ Quốc phòng và Bộ Công an trực tiếp ký hợp đồng thuê với chủ sở hữu nhà ở để bố trí cho đối tượng được thuê nhà ở công vụ.
Trường hợp sử dụng nhà ở cho đối tượng của địa phương thuê, cơ quan quản lý nhà ở cấp tỉnh cần báo cáo Ủy ban nhân dân cấp tỉnh xem xét, quyết định. Cơ quan quản lý nhà ở cấp tỉnh trực tiếp ký hợp đồng thuê với chủ sở hữu nhà ở để bố trí cho đối tượng được thuê nhà ở công vụ.
Như vậy, việc mua hoặc thuê nhà ở thương mại để làm nhà ở công vụ sẽ được áp dụng nếu trên địa bàn chưa có đủ quỹ nhà ở công vụ để bố trí cho đối tượng có đủ điều kiện được thuê. Đúng lúc đó, trên địa bàn có nhà ở thương mại phù hợp với loại nhà và tiêu chuẩn diện tích nhà ở công vụ. Khi đó, đại diện chủ sở hữu nhà ở thuộc tài sản công quyết định thuê mua, thuê nhà ở thương mại để làm nhà ở công vụ.
Trên đây là một số nội dung liên quan đến xây dựng nhà ở công vụ theo quy định của Luật Nhà ở 2023. Nếu có bất kỳ vấn đề pháp lý đất đai nhà ở nào cần được hỗ trợ tư vấn, vui lòng liên hệ với chúng tôi.
- Chuyển nhượng quyền tác giả, quyền liên quan - 31/10/2022
- Đơn đề nghị giải quyết tranh chấp đất đai - 19/03/2022
- Cẩn trọng khi ký hợp đồng vay? - 31/10/2021