Cho vay nội bộ trong hợp tác xã: Quy định mới nhất từ 2024

Cho vay nội bộ trong hợp tác xã là việc hợp tác xã cho thành viên vay vốn để kinh doanh nhằm nâng cao đời sống kinh tế. Việc cho vay nội bộ này không bị kiểm soát bởi ngân hàng nhà nước. Tuy nhiên, cho vay nội bộ trong hợp tác xã phải đáp ứng các quy định pháp luật và điều lệ hợp tác xã. Hãy cùng tìm hiểu đối tượng nào sẽ được cho vay và có những lưu ý gì khi vay nội bộ trong hợp tác xã tại bài viết này.

1. Cho vay nội bộ trong hợp tác xã là gì?

Cho vay nội bộ là việc hợp tác xã cho thành viên chính thức vay vốn.

Thời hạn vay vốn: không quá 12 tháng.

Mục đích cho vay nội bộ trong hợp tác xã để hỗ trợ sản xuất, kinh doanh và đời sống cho thành viên hợp tác xã.

Cho vay nội bộ trong hợp tác xã phải đảm bảo các nguyên tắc sau đây:

• Nguyên tắc tự nguyện: Hợp tác xã và thành viên vay vốn xác lập giao dịch vay trên tinh thần tự nguyện, không ép buộc.
• Tự chịu trách nhiệm: Bên cho vay và bên vay phải chịu trách nhiệm trước hợp tác xã và pháp luật khi xác lập giao dịch vay vốn. Các bên có trách nhiệm tuân thủ đúng hợp đồng cho vay đã xác lập.
• Không vì mục tiêu lợi nhuận: Hợp tác xã cho vay không vì mục tiêu lấy lợi nhuận mà là hỗ trợ thành viên sản xuất, kinh doanh, nâng cao đời sống kinh tế
• Phải bảo toàn vốn: Bảo đảm vốn vay không bị thất thoát, các khoản vay phải được thu hồi cả gốc lẫn lãi.
• Có hoàn trả và bù đắp đủ các khoản chi phí của hoạt động cho vay nội bộ: Đảm bảo khoản vốn gốc đã cho vay được thu hồi đầy đủ khi đến hạn. Bù đắp các chi phí nhất định khi cho vay nội bộ như chi phí vận hành, rủi ro, hành chính, pháp lý,…

Lưu ý: Hoạt động cho vay nội bộ không phải là hoạt động ngân hàng theo quy định của pháp luật về các tổ chức tín dụng.

(Căn cứ khoản 1 Điều 83 Luật Hợp tác xã 2023)

2. Điều kiện cho vay nội bộ trong hợp tác xã

Để cho vay nội bộ trong hợp tác xã, hợp tác xã phải đáp ứng các điều kiện sau đây:

• Hợp tác xã tổ chức theo tổ chức quản trị đầy đủ và số lượng thành viên Ban kiểm soát tối thiểu từ 03 thành viên trở lên;
• Hợp tác xã cho vay nội bộ sau khi bảo đảm nguồn vốn cho hoạt động sản xuất, kinh doanh; không sử dụng nguồn vốn huy động trong và ngoài thành viên để thực hiện hoạt động cho vay nội bộ;
• Mở sổ sách ghi chép, theo dõi và hạch toán riêng hoạt động cho vay nội bộ;
• Hoạt động cho vay nội bộ phải được Đại hội thành viên thông qua và quy định trong Điều lệ. Trong đó bao gồm các nội dung chính:
  • Quản lý, kiểm tra việc cho vay nội bộ;
  • Biện pháp xử lý rủi ro;
  • Biện pháp xử lý đền bù thiệt hại đối với các hành vi vi phạm quy định của hợp tác xã trong hoạt động cho vay nội bộ gây tổn thất cho hợp tác xã.

(Căn cứ Điều 83 Luật Hợp tác xã 2023 và điểm b khoản 1 Điều 19 Nghị định 113/2024/NĐ-CP ).

3. Nguồn vốn cho vay nội bộ trong hợp tác xã

Nguồn vốn cho vay nội bộ trong hợp tác xã bao gồm:

• Thu nhập còn lại sau khi thực hiện các nghĩa vụ thuế, tài chính khác, xử lý lỗ, trích lập các quỹ và phân phối cho thành viên.
• Vốn điều lệ, các nguồn vốn chủ sở hữu khác nhưng tối đa bằng 30% số vốn chủ sở hữu được ghi nhận tại báo cáo tài chính năm của năm trước liền kề của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã gửi cơ quan quản lý thuế.

(Căn cứ điểm a khoản 1 Điều 19 Nghị định 113/2024/NĐ-CP).

4. Hạn mức và lãi suất cho vay nội bộ trong hợp tác xã

4.1. Hạn mức cho vay nội bộ trong hợp tác xã

Mức cho vay nội bộ trong hợp tác xã tối đa đối với một thành viên áp dụng trong từng thời kỳ do Đại hội thành viên quyết định, tối đa không quá 5% số vốn chủ sở hữu của hợp tác xã dùng để hoạt động cho vay nội bộ.

(Căn cứ khoản 2 Điều 19 Nghị định 113/2024/NĐ-CP).

4.2. Lãi suất cho vay nội bộ trong hợp tác xã

Khung lãi suất cho vay nội bộ trong hợp tác xã do Đại hội thành viên xem xét quyết định nhưng không được vượt quá 20%/năm của khoản tiền vay.

Hội đồng quản trị xem xét, quyết định lãi suất cho vay nội bộ cụ thể phù hợp với thời hạn cho vay, mục đích vay vốn nhưng không được vượt quá khung lãi suất cho vay nội bộ do Đại hội thành viên quyết định.

Lãi suất áp dụng đối với khoản nợ vay quá hạn tối đa bằng 150% lãi suất cho vay trong hạn trên dư nợ gốc ghi trong hợp đồng cho vay nội bộ.

Các mức lãi suất cho vay phải được niêm yết công khai tại trụ sở hợp tác xã.

(Căn cứ khoản 4 Điều 19 Nghị định 113/2024/NĐ-CP).

5. Các quy định về trả nợ khi cho vay nội bộ trong hợp tác xã

5.1. Thời hạn thanh toán nợ gốc và lãi khi cho vay nội bộ trong hợp tác xã

Hội đồng quản trị và thành viên vay vốn thoả thuận kỳ hạn trả nợ gốc và lãi tiền vay.

Thời hạn thanh toán dựa trên cơ sở mục đích vay vốn và khả năng trả nợ của thành viên, có thể là:

• Thanh toán theo tháng hoặc theo quý hoặc theo mùa vụ;
• Trả nợ gốc và lãi tiền vay một lần khi đến hạn

(Căn cứ khoản 5 Điều 19 Nghị định 113/2024/NĐ-CP).

5.2. Xử lý khi thành viên không thanh toán nợ gốc và lãi khi cho vay nội bộ trong hợp tác xã

Trường hợp thành viên vay vốn chưa có khả năng trả nợ gốc và lãi tiền vay đúng hạn thì gửi giấy đề nghị điều chỉnh kỳ hạn trả nợ hoặc gia hạn nợ cho Hội đồng quản trị trước thời hạn trả nợ ít nhất 07 ngày.

Hội đồng quản trị xem xét cho điều chỉnh hoặc gia hạn nợ với thời hạn tối đa bằng 12 tháng tính từ thời điểm kết thúc thời hạn cho vay.

(Căn cứ khoản 7 Điều 19 Nghị định 113/2024/NĐ-CP).

Trường hợp khoản vay không được gia hạn nợ thì Hội đồng quản trị chuyển số dư khoản vay đó sang nợ quá hạn và áp dụng lãi suất nợ vay quá hạn như đã thoả thuận trong hợp đồng cho vay nội bộ. Đồng thời hợp tác xã được tiến hành các biện pháp xử lý tài sản bảo đảm tiền vay để thu hồi nợ theo thỏa thuận tại hợp đồng cho vay nội bộ.

(Căn cứ khoản 8 Điều 19 Nghị định 113/2024/NĐ-CP).

6. Ngừng cho vay nội bộ trong hợp tác xã khi nào?

Hợp tác xã ngừng hoạt động cho vay nội bộ trong các trường hợp sau:

• Khi có nợ quá hạn vượt quá 5% tổng dư nợ, thì hợp tác xã phải ngừng cho vay nội bộ để có biện pháp thu hồi nợ vay quá hạn. Khi tỷ lệ nợ quá hạn dưới 5% thì tiếp tục hoạt động cho vay nội bộ;
• Trong quá trình thực hiện cho vay nội bộ, nếu hợp tác xã không đáp ứng được các điều kiện cho vay thì hợp tác xã phải ngừng cho vay nội bộ cho đến khi đáp ứng đủ các điều kiện mới được tiếp tục hoạt động;
• Hợp đồng cho vay nội bộ đã được ký trước ngày hợp tác xã ngừng hoạt động cho vay nội bộ, thì các bên tiếp tục thực hiện quyền, nghĩa vụ theo hợp đồng nhưng không được gia hạn hợp đồng.

(Căn cứ khoản 11 Điều 19 Nghị định 113/2024/NĐ-CP)

Hợp tác xã là mô hình kinh tế tập thể, trong đó cho vay nội bộ đóng vai trò quan trọng, giúp các thành viên tiếp cận vốn nhanh chóng, phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên, việc này cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy định pháp luật để đảm bảo an toàn tài chính và tránh các rủi ro pháp lý. Luật Thái An cung cấp dịch vụ tư vấn toàn diện, từ xây dựng điều lệ, lập hợp đồng vay vốn, đến hỗ trợ giải quyết tranh chấp phát sinh.

Luật Thái An là một trong những đơn vị tư vấn pháp lý hàng đầu tại Việt Nam, đặc biệt nổi bật trong lĩnh vực tư vấn về luật hợp tác xã. Với đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm và chuyên môn sâu rộng, Luật Thái An đã hỗ trợ hàng trăm hợp tác xã trên cả nước trong việc xây dựng và triển khai các quy định, quy trình cho vay nội bộ phù hợp với pháp luật hiện hành.