Hoà giải tranh chấp hợp đồng thương mại

Trong thế giới thương mại phức tạp, tranh chấp là điều không thể tránh khỏi, đặc biệt là những tranh chấp liên quan đến Hợp đồng thương mại. Khi những tranh chấp xảy ra, các bên thường thấy mình như ở ngã ba đường, cân nhắc lợi ích của việc theo đuổi kiện tụng truyền thống hoặc tìm kiếm các phương pháp giải quyết thay thế. Hòa giải tranh chấp hợp đồng thương mại nổi lên như một cách tiếp cận linh hoạt giúp cho các bên có cơ hội hợp tác tìm giải pháp giải quyết tranh chấp trong khi vẫn duy trì được mối quan hệ và giảm thiểu chi phí.

Hiện nay hoà giải tranh chấp thương mại vẫn chưa được sử dụng một cách rộng rãi, bởi sự chưa hiểu biết về các quy định pháp luật cũng như lợi ích mà nó mang lại. Để hiểu rõ hơn về hòa giải tranh chấp hợp đồng thương mại, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

1. Hoà giải tranh chấp hợp đồng thương mại được hiểu thế nào ?

Hòa giải tranh chấp hợp đồng thương mại là phương thức giải quyết tranh chấp thương mại do các bên thỏa thuận và được người hoà giải làm trung gian hòa giải hỗ trợ, giúp cả hai bên tìm ra được giải pháp giải quyết tranh chấp trên cơ sở cân bằng được lợi ích của cả hai bên.

Giải quyết tranh chấp bằng trọng tài thương mại là một trong 4 phương thức giải quyết tranh chấp hợp đồng, chi tiết có tại BÀI VIẾT NÀY.

2. Lợi ích của hòa giải tranh chấp hợp đồng thương mại là gì?

Hòa giải tranh chấp hợp đồng thương mại mang lại nhiều lợi ích hấp dẫn khiến nó trở thành lựa chọn ưu tiên để giải quyết tranh chấp hợp đồng thương mại.

  • Hòa giải tranh chấp hợp đồng thương mại giúp tiết kiệm thời gian và chi phí: Nếu như tranh tụng truyền thống có thể đòi hỏi chi phí đáng kể và thủ tục tố tụng kéo dài, mất thời gian thì Hòa giải tranh chấp hợp đồng thương mại làm giảm đáng kể những gánh nặng tài chính cho các bên tranh chấp bằng cách đơn giản hóa quy trình mà vẫn mang lại hiệu quả.
  • Hòa giải tranh chấp hợp đồng thương mại giúp giải quyết tranh chấp một cách linh hoạt: Tính linh hoạt là một dấu hiệu khác biệt của hòa giải tranh chấp hợp đồng thương mại. Hòa giải tranh chấp hợp đồng thương mại trao quyền cho các bên, để các bên có thể đưa ra các giải pháp phù hợp với nhu cầu và lợi ích riêng của họ. Quyền tự chủ này mang lại cảm giác thoải mái khi mà lợi ích của các bên đều do các bên quyết định.
  • Hòa giải tranh chấp hợp đồng thương mại giúp duy trì hoà bình trong các mối quan hệ: Trong thế giới thương mại, quan hệ đối tác kinh doanh là điều quan trọng. Trái ngược với tranh tụng truyền thống thường gây ra sự thù địch giữa các bên, thì hòa giải phát triển dựa trên sự giao tiếp cởi mở và hợp tác giải quyết vấn đề, giúp các bên tranh chấp có thể tham gia vào cuộc đối thoại mang tính xây dựng với các giải pháp thiện chí, thân thiện. Bằng cách hướng tới lợi ích chung và mục tiêu chung, hòa giải cho phép các bên thoát khỏi tranh chấp mà vẫn giữ nguyên mối quan hệ công việc.

3. Khi nào sử dụng hòa giải tranh chấp hợp đồng thương mại là phù hợp?

Mặc dù hòa giải tranh chấp hợp đồng thương mại là một phương thức hiệu quả để giải quyết tranh chấp hợp đồng thương mại, nhưng không phải tất cả các tranh chấp hợp đồng thương mại đều phù hợp với phương thức này. Khi hòa giải tranh chấp hợp đồng thương mại, chúng ta cần phải xem xét đến:

  • Mức độ phức tạp của tranh chấp: Hòa giải tranh chấp hợp đồng thương mại đặc biệt phù hợp với các vụ việc có nhiều mức độ phức tạp, trong đó các vấn đề cơ bản có thể đan xen với các khía cạnh khác nhau như khía cạnh pháp lý, khía cạnh tài chính.
  • Thiện chí của các bên tranh chấp: Hòa giải tranh chấp hợp đồng thương mại phụ thuộc vào sự sẵn sàng hợp tác và đàm phán một cách thiện chí của các bên. Nếu một bên không hợp tác hoặc không sẵn sàng tham gia mang tính xây dựng thì việc hoà giải không mang lại hiệu quả. Hòa giải tranh chấp hợp đồng thương mại thành công phụ thuộc vào thiện chí của tất cả các bên trong việc cùng nhau hướng tới một giải pháp đáp ứng lợi ích chung của họ.
  • Mối quan hệ của các bên tranh chấp: Mối quan hệ đang diễn ra giữa các bên tranh chấp đóng một vai trò quan trọng trong việc xác định tính phù hợp của hòa giải tranh chấp hợp đồng thương mại. Trong trường hợp các bên có mối quan hệ kinh doanh lâu dài hoặc mong muốn duy trì mối quan hệ này trong tương lai, việc hòa giải sẽ mang lại sự hiệu quả.

4. Thực hiện hoà giải tranh chấp hợp đồng thương mại như thế nào?

Hoà giải tranh chấp hợp đồng thương mại có thể được thực hiện theo các cách sau:

a. Hoà giải tranh chấp hợp đồng thương mại theo phương thức HOÀ GIẢI NGOÀI TOÀ ÁN

Hoà giải tranh chấp hợp đồng thương mại theo phương thức hoà giải thương là phương thức giải quyết tranh chấp thương mại do các bên thỏa thuận và được hòa giải viên thương mại làm trung gian hòa giải hỗ trợ giải quyết tranh chấp theo quy định của Nghị định số 22/2017/NĐ-CP ngày 24/ 02/2017 quy định về hòa giải thương mại.

Hoà giải viên sẽ hỗ trợ các bên tranh chấp đối thoại, thương lượng. Các bên có quyền lựa chọn Quy tắc hòa giải của tổ chức hòa giải thương mại để tiến hành hòa giải hoặc tự thỏa thuận trình tự, thủ tục hòa giải. Trường hợp các bên không có thỏa thuận về trình tự, thủ tục hòa giải thì hòa giải viên thương mại tiến hành hòa giải theo trình tự, thủ tục mà hòa giải viên thương mại thấy phù hợp với tình tiết vụ việc, nguyện vọng của các bên và được các bên chấp thuận.

Địa điểm, thời gian hòa giải tranh chấp hợp đồng thương mại được thực hiện theo thỏa thuận của các bên hoặc theo lựa chọn của hòa giải viên thương mại trong trường hợp các bên không có thỏa thuận.

Tại bất kỳ thời điểm nào trong quá trình hòa giải, hòa giải viên thương mại đều có quyền đưa ra đề xuất nhằm giải quyết tranh chấp.

Khi đạt được kết quả hòa giải thành các bên lập văn bản về kết quả hòa giải thành. Văn bản về kết quả hòa giải thành có hiệu lực thi hành đối với các bên theo quy định của pháp luật dân sự.

Văn bản về kết quả hòa giải thành gồm các nội dung chính sau đây:

  • Căn cứ tiến hành hòa giải;
  • Thông tin cơ bản về các bên;
  • Nội dung chủ yếu của vụ việc;
  • Thỏa thuận đạt được và giải pháp thực hiện;
  • Các nội dung khác theo thỏa thuận của các bên phù hợp với quy định của pháp luật.

Văn bản về kết quả hòa giải thành có chữ ký của các bên và hòa giải viên thương mại. Văn bản về kết quả hòa giải thành sẽ có giá trị pháp lý như một quyết định hay bản án của Toà án, sau khi được Toà án công nhận kết quả hoà giải. Thủ tục yêu cầu Toà án công nhận kết quả hoà giải thành được quy định tại các điều từ 416 tới 419 Bộ Luật Tố tụng dân sự 2015:

  • Người yêu cầu công nhận kết quả hòa giải thành ngoài Tòa án phải gửi đơn đến Tòa án trong thời hạn 06 tháng, kể từ ngày các bên đạt được thỏa thuận hòa giải thành.
  • Trong vòng 25 ngày kể từ khi thụ lý đơn yêu cầu, Toà án mở phiên họp xét đơn. Toà án có thể ra quyết định công nhận hoặc không công nhận kết quả hòa giải thành ngoài Tòa án. Quyết định này được gửi cho người tham gia thỏa thuận hòa giải, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan và Viện kiểm sát cùng cấp.
  • Quyết định công nhận hoặc không công nhận kết quả hòa giải thành ngoài Tòa án có hiệu lực thi hành ngay, không bị kháng cáo, kháng nghị theo thủ tục phúc thẩm.
  • Quyết định công nhận kết quả hòa giải thành ngoài Tòa án được thi hành theo pháp luật về thi hành án dân sự.
hoà giải tranh chấp hợp đồng
3 phương thức hoà giải tranh chấp hợp đồng – ảnh minh hoạ: Luật Thái An

Trường hợp không đạt được kết quả hòa giải thành, các bên có quyền tiếp tục hòa giải hoặc yêu cầu Trọng tài hoặc Tòa án giải quyết tranh chấp theo quy định của pháp luật. Chúng tôi sẽ trình bầy sau đây:

b. Hòa giải tranh chấp hợp đồng thương mại theo thủ tục HOÀ GIẢI TẠI TOÀ ÁN

Hòa giải tranh chấp hợp đồng thương mại có thể được thực hiện tại Toà án, trong quá trình Toà án xét xử vụ án. Một bên khởi kiện bên kia tại Toà án có thẩm quyền. Sau khi Toà án xem xét và thụ lý đơn khởi kiện, quá trình chuẩn bị xét xử bắt đầu. Trong quá trình chuẩn bị này, Toà án tiến hành phiên hoà giải. Tòa án sẽ tạo điều kiện thuận lợi để các đương sự thỏa thuận với nhau về việc giải quyết tranh chấp hợp đồng thương mại. Cụ thể, tại Điều 205 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 quy định như sau:

Trong thời hạn chuẩn bị xét xử sơ thẩm vụ án, Tòa án tiến hành hòa giải để các đương sự thỏa thuận với nhau về việc giải quyết vụ án, trừ những vụ án không được hòa giải hoặc không tiến hành hòa giải được quy định.

Nếu hoà giải thành, Toà án sẽ lập Biên bản hoà giải thành và ra ra quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự nếu không có sự thay đổi ý kiến nào của các bên tranh chấp.

Tại Điều 213 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015 quy định:

Quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự có hiệu lực pháp luật ngay sau khi được ban hành và không bị kháng cáo, kháng nghị theo thủ tục phúc thẩm, chỉ có thể bị kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm nếu có căn cứ cho rằng sự thỏa thuận đó là do bị nhầm lẫn, lừa dối, đe dọa, cưỡng ép hoặc vi phạm điều cấm của luật, trái đạo đức xã hội.

Như vậy, nếu hoà giải thành thì không cần tiến hành xét xử sơ thẩm nữa. Nếu hoà giải không thành thì Toà án sẽ mở phiên xét xử sơ thẩm.

c. Hoà giải tranh chấp hợp đồng thương mại theo thủ tục tố tụng trọng tài

Giải quyết tranh chấp hợp đồng thương mại thông qua trọng tài thương mại cũng là một phương án bạn nên tính tới. Đây là phương thức giải quyết tranh chấp theo thoả thuận giữa các bên. Phương án này có các ưu điểm, đó là:

  • Đảm bảo quyền tự định đoạt cao nhất của các bên. Các bên tranh chấp có thể thỏa thuận lựa chọn Trung tâm trọng tài, Trọng tài viên, địa điểm giải quyết hay luật áp dụng … để giải quyết tranh chấp.
  • Tranh chấp được giải quyết nhanh hơn, giảm thiểu được thời gian và chi phí cho các bên tranh chấp.
  • Bảo mật là một trong những ưu điểm nữa của việc giải quyết tranh chấp bằng trọng tài. Tính bảo mật này đảm bảo rằng thông tin kinh doanh nhạy cảm, dữ liệu độc quyền và bí mật thương mại vẫn được bảo vệ, không bị công khai, duy trì lợi thế cạnh tranh và danh tiếng của công ty.
  • Các bên tránh được sự căng thẳng và duy trì một mối quan hệ thân thiện.

Ngoài ra, giải quyết tranh chấp hợp đồng thương mại thông qua trọng tài cũng có những nhược điểm, đó là:

  • Việc giải quyết tranh chấp bằng trọng tài phụ thuộc rất nhiều thiện chí của các bên. Do đó, nếu các bên quá cứng nhắc thì tranh chấp rất khó được giải quyết.
  • Phán quyết của trọng tài không mang tính cưỡng chế cao, việc thực thi phán quyết trọng tài phụ thuộc vào sự tôn trọng, thiện chí và sự hợp tác của các bên.
  • Phán quyết của trọng tài có thể bị hủy khi một trong các bên tranh chấp có yêu cầu tòa án xem xét lại.
  • Đối với những tranh chấp phức tạp thì việc giải quyết bằng trọng tài thương mại sẽ gặp khó khăn trong những vấn đề như xác minh thu thập chứng cứ, triệu tập nhân chứng….

 >>> Xem thêm: Giải quyết tranh chấp hợp đồng bằng trọng tài

5. Vai trò của luật sư trong hoà giải tranh chấp hợp đồng thương mại

Trong hoạt động của nền kinh tế, hợp đồng thương mại đóng một vai trò quan trọng, là cơ sở gắn kết giữa các đối tác thương mại. Tuy nhiên, không phải lúc nào mọi điều khoản trong hợp đồng cũng được thực hiện một cách suôn sẻ. Khi tranh chấp xuất hiện, việc tìm kiếm một giải pháp công bằng và nhanh chóng trở thành ưu tiên hàng đầu, và đây chính là lúc luật sư giải quyết tranh chấp hợp đồng thương mại vào cuộc:

  • Luật sư giải quyết tranh chấp hợp đồng thương mại có vai trò nắm bắt, phân tích và đề xuất chiến lược giải quyết tranh chấp dựa trên quy định của pháp luật và nội dung hợp đồng. Họ sẽ giúp khách hàng của mình xác định được nguyên nhân, bản chất của vấn đề và đưa ra các giải pháp phù hợp, nhằm hạn chế tối đa thiệt hại và bảo vệ quyền lợi của mình trước pháp luật.
  • Hơn nữa, sự hỗ trợ từ luật sư không chỉ giới hạn ở việc tư vấn pháp lý hợp đồng. Họ cũng tham gia trực tiếp vào việc đàm phán, đại diện cho khách hàng trước tòa án, cơ quan trọng tài hoặc trong bất kỳ hoạt động giải quyết tranh chấp nào. Với sự hiểu biết sâu rộng về pháp luật, kinh nghiệm thực tiễn và kỹ năng đàm phán, luật sư giúp đảm bảo quyền lợi của khách hàng được bảo vệ tốt nhất, đồng thời giúp giải quyết tranh chấp một cách nhanh chóng, hiệu quả.

Trong bối cảnh thị trường ngày càng mở rộng và phức tạp, việc có sự hỗ trợ từ luật sư trong lĩnh vực giải quyết tranh chấp hợp đồng thương mại là vô cùng quan trọng, góp phần đảm bảo hoạt động kinh doanh diễn ra thuận lợi và minh bạch. Công ty Luật Thái An cung cấp tư vấn và giải pháp hữu hiệu cho khách hàng, giúp giải quyết tranh chấp hợp đồng thương mại thông qua hoà giải.

Nguyễn Văn Thanh
Bài viết mới nhất của Nguyễn Văn Thanh (Xem tất cả)