Hướng dẫn ly hôn có yếu tố nước ngoài, ly hôn với người nước ngoài

Ly hôn có yếu tố nước ngoài bao gồm ly hôn với người nước ngoài, ly hôn với người Việt Nam ở nước ngoài …là một chủ đề ngày càng trở nên phổ biến trong thế giới toàn cầu hóa hiện nay. Hiểu rõ vấn đề này, bạn có thể vượt qua quá trình ly hôn một cách xuôn xẻ hơn và nhận được kết quả như mong đợi.

1. Ly hôn có yếu tố nước ngoài là gì ?

Trước tiên, cần phải hiểu “có yếu tố nước ngoài” là gì ? Khoản 25 Điều 3 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 định nghĩa về quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài như sau:

Điều 3. Giải thích từ ngữ

  1. Quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài là quan hệ hôn nhân và gia đình mà ít nhất một bên tham gia là người nước ngoài, người Việt Nam định cư ở nước ngoài; quan hệ hôn nhân và gia đình giữa các bên tham gia là công dân Việt Nam nhưng căn cứ để xác lập, thay đổi, chấm dứt quan hệ đó theo pháp luật nước ngoài, phát sinh tại nước ngoài hoặc tài sản liên quan đến quan hệ đó ở nước ngoài.”

Tương tự như vậy, ta có thể hiểu ly hôn có yếu tố nước ngoài là việc chấm dứt hôn nhân giữa vợ và chồng mà vợ và/hoặc chồng là người nước ngoài, người Việt Nam định cư ở nước ngoài; vợ và/hoặc chồng là công dân Việt Nam nhưng đã kết hôn theo pháp luật nước ngoài, có tài sản chung ở nước ngoài.

Đưới dây là các trường hợp ly hôn có yếu tố nước ngoài:

  • Chồng hoặc vợ là công dân Việt Nam ly hôn với vợ hoặc chồng là người Việt Nam đang cư trú tại nước ngoài (ly hôn với vợ hoặc chồng đang ở nước ngoài)
  • Chồng hoặc vợ là công dân Việt Nam ly hôn với vợ hoặc chồng là người nước ngoài (ly hôn với người nước ngoài)
  • Ly hôn giữa người nước ngoài với người nước ngoài thường trú tại Việt Nam
  • Ly hôn giữa vợ chồng có tài sản chung là bất động sản ở nước ngoài
ly hôn đơn phương có yếu tố nước ngoài
Các trường hợp ly hôn có yếu tố nước ngoài – ảnh minh hoạ: Luật Thái An

2. Toà án Việt Nam có thể giải quyết ly hôn có yếu tố nước ngoài không ?

Theo luật pháp Việt Nam, nếu một trong hai bên là công dân Việt Nam và việc kết hôn không trái luật pháp Việt Nam thì Toà án Việt Nam có thẩm quyền sẽ giải quyết việc ly hôn theo luật pháp Việt Nam.

Điều 127 Luật Hôn nhâ gia đình 2014 quy định như sau:

  1. Việc ly hôn giữa công dân Việt Nam với người nước ngoài, giữa người nước ngoài với nhau thường trú ở Việt Nam được giải quyết tại cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam theo quy định của Luật này.

  2. Trong trường hợp bên là công dân Việt Nam không thường trú ở Việt Nam vào thời điểm yêu cầu ly hôn thì việc ly hôn được giải quyết theo pháp luật của nước nơi thường trú chung của vợ chồng; nếu họ không có nơi thường trú chung thì giải quyết theo pháp luật Việt Nam.

Như vậy, Toà án Việt Nam có thể giải quyết các yêu cầu ly hôn có yếu tố nước ngoài cụ thể như sau:

  • Chồng hoặc vợ là công dân Việt Nam đang ở Việt Nam ly hôn với vợ hoặc chồng là người Việt Nam đang cư trú tại nước ngoài (ly hôn với vợ hoặc chồng đang ở nước ngoài)
  • Chồng hoặc vợ là công dân Việt Nam đang ở nước ngoài ly hôn với vợ hoặc chồng là người Việt Nam đang cư trú tại nước ngoài (ly hôn khi đang ở nước ngoài), với điều kiện hai vợ chồng ở hai nước khác nhau
  • Chồng hoặc vợ là công dân Việt Nam ly hôn với vợ hoặc chồng là người nước ngoài (ly hôn với người nước ngoài)
  • Ly hôn giữa người nước ngoài với người nước ngoài thường trú tại Việt Nam
  • Ly hôn giữa vợ chồng có tài sản chung là bất động sản ở nước ngoài

3. Ly hôn có yếu tố nước ngoài đơn giản hay phức tạp?

Ly hôn có yếu tố nước ngoài chắc chắn phức tạp hơn ly hôn không có yếu tố nước ngoài.

Sự phức tạp không chỉ nằm ở việc hai người có quốc tịch khác nhau hoặc một trong hai người đang cư trú ổn định ở nước ngoài, mà còn bao gồm cả sự khác biệt giữa các hệ thống pháp lý.

Điển hình là, khi xét xử vụ ly hôn có yếu tố nước ngoài, việc xác định tòa án nào có thẩm quyền, và áp dụng luật pháp của quốc gia nào đều là những vấn đề phức tạp. Thêm vào đó, việc giải quyết các vấn đề liên quan đến việc phân chia tài sản và quyền nuôi con cũng khó khăn hơn. Ngoài ra, việc ủy thác ghi lời khai, tống đạt giấy tờ, thu thập chứng cứ khi đương sự ở nước ngoài cũng làm việc ly hôn kéo dài.

Do đó, việc ly hôn có yếu tố nước ngoài đòi hỏi sự tư vấn pháp lý chuyên sâu, khả năng đàm phán giữa các bên, cũng như sự kiên nhẫn và linh hoạt trong việc thỏa thuận.

Ly hôn có yếu tố nước ngoài
Ly hôn có yếu tố nước ngoài: Dễ hay khó ? – ảnh minh hoạ: Luật Thái An

4. Các bước thủ tục ly hôn có yếu tố nước ngoài

Thực hiện thủ tục ly hôn có yếu tố nước ngoài đòi hỏi sự thận trọng và kỹ lưỡng. Để quá trình đó diễn ra xuôn xẻ và thuận lợi, bạn nên thực hiện theo các bước sau:

a. Thuê luật sư có kinh nghiệm về thủ tục ly hôn có yếu tố nước ngoài

Bước đầu tiên và quan trọng nhất là tìm kiếm sự hỗ trợ từ một luật sư có kinh nghiệm trong lĩnh vực này.

Luật sư sẽ giúp xác định được quyền và nghĩa vụ của từng bên, cũng như những hệ lụy pháp lý có thể xảy ra. Thông qua việc tư vấn, luật sư sẽ hỗ trợ việc lập kế hoạch chi tiết cho quá trình ly hôn, từ việc lựa chọn tòa án có thẩm quyền, quyết định áp dụng luật pháp của quốc gia nào, cho đến việc xác định cách thức phân chia tài sản và quyền nuôi con.

b. Nộp đơn ly hôn và ra toà

Thủ tục ly hôn có yếu tố nước ngoài là rất khác nhau trong hai trường hợp ly hôn thuận tình hoặc đơn phương. Đó là sự khác nhau về:

  • Thẩm quyền giải quyết ly hôn có yếu tố nước ngoài: Trường hợp ly hôn thuận tình, thẩm quyền thuộc về toà án cấp tỉnh nơi vợ hoặc chồng cư trú. Trường hợp ly hôn đơn phương, thẩm quyền thuộc về toà án cấp tỉnh nơi bị đơn (người bị yêu cầu ly hôn) cư trú.
  • Thủ tục ly hôn có yếu tố nước ngoài tại Toà án: Trường hợp ly hôn thuận tình áp dụng thủ tục giải quyết VIỆC dân sự. Trường hợp ly hôn đơn phương áp dụng thủ tục giải quyết VỤ ÁN dân sự.

Luật sư sẽ hướng cho bạn ly hôn thuận tình, nếu có thể. Lý do là ly hôn thuận tình sẽ nhanh chóng, đơn giản và đỡ tốn kém hơn ly hôn đơn phương. Mặc dù vậy, đây cũng là quá trình khôn đơn giản. Các trường hợp thuận tình ly hôn có yếu tố nước ngoài phổ biến nhất là:

Trường hợp vợ chồng không thể ly hôn thuận tình thì sẽ thực hiện theo thủ tục ly hôn đơn phương, chi tiết có tại bài viết sau:

Xem thêm: Đơn phương ly hôn có yếu tố nước ngoài

Trong quá trình này, việc giải quyết các tranh chấp về tài sản (hãy xem bài viết [link] và quyền nuôi con (hãy xem bài viết [link]) sẽ là yếu tố then chốt. Luật sư sẽ hỗ trợ đàm phán giữa các bên để tìm ra giải pháp công bằng và hợp lý nhất.

c. Sau khi có quyết định hoặc bản án về ly hôn có yếu tố nước ngoài

Cuối cùng, sau khi Toà án ban hành quyết định ly hôn (trường hợp ly hôn thuận tình) hoặc bản án ly hôn (trường hợp ly hôn đơn phương),  cần tiến hành các thủ tục liên quan để hoàn tất việc chấm dứt hôn nhân, bao gồm việc ghi chú ly hôn có yếu tố nước ngoài (nếu việc ly hôn thực hiện ngoài Việt Nam), thực hiện các quyết định về việc phân chia tài sản, quyền nuôi con.

Dù vấn đề ly hôn có yếu tố nước ngoài rất phức tạp nhưng thông qua sự tư vấn pháp lý và thực hiện đúng các bước trên, quá trình ly hôn có thể diễn ra suôn sẻ và công bằng hơn.

5. Có thể uỷ quyền thực hiện thủ tục ly hôn có yếu tố nước ngoài không ?

Khi người vợ hoặc người chồng muốn ly hôn nhưng không thể thực hiện thủ tục ly hôn, thì mong muốn ủy quyền cho người khác.

Mặc dù pháp luật cho phép việc ủy quyền đối với rất nhiều công việc, nhưng đối với việc kết hôn và ly hôn thì pháp luật có những quy định chặt chẽ hơn nhiều.

Điều 85 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 có “Đối với việc ly hôn, đương sự không được ủy quyên cho người khác thay mặt mình tham gia tô tụng’.

Lý do là việc kết hôn và ly hôn gắn liền với quyền nhân thân của mỗi người, nên việc ủy quyền tiềm ẩn rủi ro về sự thiếu trung thực, không phản ánh đúng ý chí của đương sự.

Vợ, chồng không thể uỷ quyền ly hôn nói chung, không thể uỷ quyền ly hôn có yếu tố nước ngoài nói riêng. Tuy nhiên, vợ hoặc chồng có thể nhờ luật sư hỗ trợ tối đa việc ly hôn của mình nhưng bắt buộc phải có mặt khi Toà án triệu tập đương sự. Luật sư có thể tư vấn cho vợ, chồng các vấn đề pháp lý liên quan (chấm dứt hôn nhân, nuôi con, chia tài sản…), viết đơn ly hôn, luật sư có thể tham gia tố tụng để bảo vệ cho vợ hoặc chồng tại Toà án trong vụ án ly hôn đơn phương.

6. Thủ tục ly hôn có yếu tố nước ngoài khó khăn, không làm có sao không?

Mặc dù thực hiện thủ tục ly hôn có yếu tố nước ngoài là mất thời gian, chi phí và đôi khi là rất khó khăn, nhưng bạn vẫn nên cố gắng hết sức để hoàn thành thủ tục.

Cho dù vợ chồng đã không còn sống với nhau nhiều năm và không còn coi nhau là vợ chồng nhưng nếu chưa làm thủ tục ly hôn thì pháp luật vẫn coi họ là vợ chồng.

Hệ quả của quan hệ vợ chồng này (dù chỉ trên phương diện pháp luật) là:

  • Nếu người vợ và người chồng chung sống như vợ như chồng với người khác thì có thể bị xử phạt hành chính từ 3 đến 5 triệu đồng hoặc chịu trách nhiệm hình sự về tội vi phạm chế độ một vợ một chồng.
  • Người vợ và người chồng không thể kết hôn tiếp với người khác. Lý do là để đăng ký kết hôn, họ phải cung cấp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân.
  • Tài sản bắt buộc đăng ký mà người vợ và/hoặc người chồng có được sau khi kết hôn (thí dụ: bất động sản, ô tô, xe máy, du thuyền, máy bay…) được coi là tài sản chung của vợ chồng (trừ khi vợ hoặc chồng có văn bản từ chối tài sản). Khi định đoạt tài sản đó như chuyển nhượng, thế chấp thì phải có sự đồng ý của cả hai người.

7. Dịch vụ ly hôn có yếu tố nước ngoài của Công ty luật Thái An

Công ty luật Thái An chuyên sâu tư vấn và tham gia giải quyết ly hôn có yếu tố nước ngoài (ly hôn với người nước ngoài), bao gồm:

  • Ly hôn giữa công dân Việt Nam với người nước ngoài
  • Ly hôn giữa người nước ngoài với nhau thường trú tại Việt Nam
  • Ly hôn giữa công dân Việt Nam không thường trú tại Việt Nam vào thời điểm yêu cầu ly hôn và vợ (chồng) nếu họ không có nơi thường trú chung
  • Ly hôn có tranh chấp tài sản là bất động sản ở Việt Nam
  • Tư vấn trình tự, thủ tục được công nhận tại Việt Nam đối với các bản án, quyết định ly hôn của toà án hoặc cơ quan khác có thẩm quyền của nước ngoài

Để biết chi phí dịch vụ, Quý khách vui lòng đọc BẢNG GIÁ DỊCH VỤ LY HÔN TRỌN GÓI

Nguyễn Văn Thanh